Dişlerin kaybedilmesi, çürük veya çeşitli sebeplerle yemek yerken yalnız bir tarafın kullanılmasının alışkanlık haline getirilmesi, çene kemiği ekleminde ve çiğneme kaslarında geri dönüşü olmayan zararlar oluşturuyor.

Rahatsızlık, çenenin bir tarafındaki dişlerin kaybedilmesi ve bu dişlerin protezle telafi edilmemesi, çürük veya problemli dişler ile hatalı yapılmış protezler sebebiyle hastanın yalnız bir tarafını kullanmayı alışkanlık haline getirmesiyle ortaya çıkıyor. İleri vakalarda hastalar sonunda ağızlarını hiç açamayarak, konuşma ve yemek yeme gibi önemli olan ihtiyaçlarını karşılamakta bile güçlük çekebiliyorlar.

Çiğneme işlemi mutlaka çift tarafla eşit şekilde yapılmalıdır. Tek taraflı çiğneme kuvvetine maruz kalan çene kaslarında deformasyon oluşmakta, bu da ağrının yanı sıra yüz ve ağız yapısında asimetriye sebep olmaktadır.Çiğneme kuvvetinin tek taraftaki ekleme yüklenmesi sonucu çene ekleminde ağrı, çene kayması, açma kapama sırasında ses gelmesi ve çene hareketlerinin kısıtlanması hatta çene kemiğinin kafatasına kaynamasına varan ağır sonuçlara yol açabiliyor.
Hastanın ağrılı tarafındaki çürük dişlerini bir an önce tedavi ettirmesi, diş eksikliğinden kaynaklanan tek taraflı çiğneme mevcut ise sayısı ve konumuna göre köprü veya bölümlü protezler ile eksikliklerin telafi edilmesi gerekmektedir. Hatalı yapılan protezler ve dolgular da yenilenmeli ve dengeli diş temasları sağlanmalıdır.

Ön dişler estetik olarak arka dişlerin ise fonksiyon açısından daha önemli ;Sindirimin ağızda başladığı unutulmamalı ve besinlerin öğütülmesinde esas görev alan küçük azı ve azı dişlerinin eksikliği ihmal edilmeyip bir an önce tedavisi yapılmalıdır.

Yüzün ortasında uyumsuzluk olur
Eksilen dişler nedeniyle kişinin çiğneme düzeni değişir. Kişi eksik dişin olduğu bölgeyi kullanmak istemez ve tek taraflı çiğneme yapar. Tek taraflı çiğneme nedeni ile çene eklemlerinde ağrı, ses, kilitlenmeler oluşabilir.
Eksik diş nedeniyle yeterince çiğnenmeyen ve öğütülmeyen besinler, bütün olarak yutulduğu için hazımsızlık, şişkinlik, gastrit ve ülser gibi mide problemlerine yol açabilir.
Eksik diş nedeniyle iyi çiğnenmeden yutulan yiyecekler kilo alımına sebep olabilir.

Diş eksiklikleri kalan dişlerin aralarının açılmasına neden olabilir. Bu durum dişlerin orta hattı ile yüzün orta hattı arasında uyumsuzluk ve asimetri oluşmasına yol açabilir.

Tek taraflı çiğnemek simetri bozukluğuna neden olmaktadır
Simetri bozukluğu; genetik, doğumsal, travmatik sebeplerle olabileceği gibi, tek taraflı çiğneme alışkanlığı da yadsınamaz bir etkendir. Tek taraflı çiğneme sebeplerini şöyle sıralayabiliriz:
Ağzın tek tarafında ağrılı, kanamalı iltihaplı bir dişin varlığı
Tek tarafta çekilmiş ve yerine protez yapılmamış dişsiz alanlar
Alışkanlıklar
Yüksek ya da yanlış yapılmış dolgu ve protezler
Çene eklemi rahatsızlıkları
Çiğneme tek taraflı olarak yapılıyorsa o taraftaki çiğneme kasımızın hacminde artış olur. Zaman içinde artarak, diğer tarafla arasında belirgin farklılıklar oluşmaya başladığında fark edilebilir.

Sağlıklı Çiğneme Nasıl Olmalı?
Sağlıklı çiğneme için çift taraflı eşit temaslı diş kapanışları, kişilerin sağ ve sol çene arkı olmak üzere her iki tarafını birden dengeli kullanması gerekiyor. Çiğnemeyi ilgilendiren çevre dokular olan dişler, çiğneme kasları ve çene kemiği ekleminin sağlığının korunabilmesi, ancak dengeli çiğneme ile sağlanabilir. Bu şekilde öğütme işlevi gerçekleşir