Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) uyguladığı, 8. sınıf öğrencilerinin girmiş olduğu Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Sınavı, Türkiye genelinde yaklaşık 1 milyon 38 bin 492 öğrencinin katılımıyla 5 Haziran 2022 Pazar günü gerçekleşti. Sınav sorularını ve cevaplarını değerlendiren Altın Nesil Okulları Ar-Ge Sorumlusu Canan Erdal, sonraki yıllarda LGS’ye katılacak öğrenciler için de çeşitli öneriler paylaştı.
Sınav sonrası yaptığı değerlendirmede “Sınavın geneline bakıldığında matematik sorularının dikkat ve sorgulama gerektiren sorular olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte Türkçe dersi önceki yıllara göre daha zorlayıcı ve çeldirici bir tarzda hazırlanmış. Sınav soruları MEB müfredatına ve kazanımlarına bağlı kalınarak sorulmuştur. MEB’in yıl boyunca yayımlamış olduğu örnek sorular ve çalışma fasikülü sorularıyla genel anlamda uyumlu, bazı branşlarda daha çeldirici ifadelere yer verilen sorular sorulduğu gözlemlenmiştir. ” dedi. Sınav sorularının branşlar bazında değerlendirmesini yapan Canan ERDAL şunları belirtti:
OKUDUĞUNU ANLAMA VE YORUMLAMA BECERİSİ YİNE ÖN PLANDA
“Bu yıl Türkçe dersinin sınavın belirleyicisi olabileceğini söyleyebiliriz. Sorular geçmiş yıllarda olduğu gibi anlam bilgisi ağırlıklı olsa da bilgi içerikli soruların arttığı dikkat çekiciydi. Bir metne bağlı soruların bu yıl olmadığı bunun yerine uzun paragraflara ait sorular sorulduğunu gözlemledik. 2022 LGS Türkçe branşında okuduğunu anlama ve yorumlama, yine anahtar beceridir. Bu beceriyi ölçme maksatlı sözcük, sözcük grubu, cümle ve paragraf anlamı ile tablo ve grafik yorumlama, mantık ve muhakeme kazanımlarına yer verilmiştir. Önceki yıllarda sorulan fiilimsi konusundan ve cümle türleri konusundan bu yıl soru sorulmadı. Cümlenin ögeleri, fiilde çatı, anlatım bozukluğu, yazım kuralları ve noktalama işaretleri, metin türleri kazanımlarına ait sorular sorulmuştur. Öğrencilerin bu soruları doğru cevaplayabilmesi için hem Türkçe dersine ait “karşılaştırma, tartışma, gözlemleme, tanımlama” gibi terimleri biliyor olması hem de verilen metinleri ve görselleri doğru yorumlayabilmesi gerekmektedir.
BECERİ TEMELLİ SORULAR YİNE BELİRLEYİCİ OLDU
Medya metinlerinin sorgulanması, tablo ve grafikle verilen bilgilerin analizi ve bunların işlem basamaklarının tespiti, verilen yönergelerden hareketlerle verileri inceleme ve sıralama becerileri sınavın belirleyici sorularına ait kazanımlar olarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin bu soruların cevaplarına ulaşabilmeleri için matematiksel işlemleri de doğru yapmış olması gerekmektedir. Sorulardan yaklaşık 6,7 tanesi özellikle seçici olmuştur. Yazım kuralları sorusu oldukça dikkat gerektirdiği için eleyicidir. Ana dil eğitimi sürecinde ders içinde uygulanan dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma etkinlikleriyle yorum becerisini geliştirmiş ve okumayı küçük yaşlardan itibaren günlük hayatının bir parçası hâline getirmiş, yaşamsal becerileri elde etme konusunda deneyimli öğrencilerin LGS Sınavı sorularını çözmede daha avantajlı olduklarını söyleyebiliriz.
Matematik belirleyici branş olmayı sürdürüyor
Katsayısı yüksek derslerden biri olan matematik dersinin soruları incelendiğinde önceki yıllara kıyasla işlem adımlarının daha kısa olduğu dikkat çekmektedir. Bu da öğrencilere süre kullanımı açısından avantaj sağlamıştır. Bununla birlikte soruların doğru cevaplarına ulaşabilmek için soruların doğru, dikkatli ve sorgulanarak okunması gerekmektedir. Bir matematik sorusunda farklı konulara ait kazanımların birleştirilmiş olması da dikkat çekiciydi. Bu durum da dikkatli okuma ve çıkarım yapma becerisine sahip öğrenciler için bir avantaj olmuştur. Genel anlamda incelendiğinde problem çözme ve doğru işlemsel basamakları yapabilme becerisi matematik soruları ile ölçülmüştür. Burada aynı zamanda soruları doğru yorumlayarak süre kontrolü yapmanın önemi de ön plana çıkmıştır. Matematik derslerini dikkatle takip eden, düzenli olarak soru çözen ve analitik düşünme becerisi olan öğrenciler, bu sınavda daha başarılı sonuçlar elde edebilecektir.
FEN BİLİMLERİNDE OKUMANIN ÖNEMİ ARTTI
Fen bilimleri alan öğretmenleri ile yapılan değerlendirmede soruların önceki yıllara göre daha uzun ve anlamaya dayalı sorular olduğu dikkat çekmektedir. Geçen yıllara kıyasla 8.sınıfın tüm öğretim programını kapsadığı belirlenmiştir. Uzun metinlerden oluşan soruların çözümünün zaman alıcı olduğu düşünüldüğünde matematikte olduğu gibi soruları ve verileri dikkatli ve çözümleyerek okumanın önemi öne çıkmıştır. Fen bilimleri soruları ile görsel ve grafik okuma, bilgi hâkimiyeti ve yorum becerisinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu durum veri inceleme ve bilgiyi yorumlayarak kullanma becerisine sahip öğrenciler için avantaj olmuştur. Eleyici olan soruların çözümlerinde metinleri, verilen görsellerle birlikte yorumlayabilen öğrencilerin başarılı olduğu gözlenmiştir.
İNKILAP TARİHİ YORUMA DAYALI
İnkılap tarihi dersine ait soruların da 8.sınıf öğretim programına ait kazanımlardan oluştuğu, ağırlıklı olarak 4.ünite kazanımlarının olduğu ve 7.üniteden geçen yıl olduğu gibi soru sorulmadığı gözlenmiştir. Diğer branşlarda da olduğu gibi veriler arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilen, branşa ait kavram bilgisine sahip ve verilen bilgiyi yorumlayabilen öğrencilerin çözebileceği düzeyde bir sınav olmuştur. Branşın eleyici sorusu Mudanya Ateşkes Antlaşması ile ilgili direkt bilgiyi ölçen sorudur. Sınavda harita okuma becerisinin de ölçüldüğü dikkat çekmiştir. Genel anlamda düzenli olarak konu tekrarı yapan, örnek soru çözümüne ağırlık veren ve tarihi olay ve olguları yorumlayabilen, odaklanarak çözen ve kelime tuzaklarına düşmeyen öğrencilerin kolaylıkla doğru cevaplayabileceği bir sınav olarak değerlendirilmiştir.
ZAMAN YÖNETİMİ İNGİLİZCEDE DE BELİRLEYİCİ
İngilizcede her yıl olduğu gibi bu yılda kelime bilgisi ön plana çıkmıştır. “own” sözcüğünün birden fazla soru kökünde kullanılması ile hem bilgi hem de öğrencilerin dikkati ölçülmüştür. Tablo yorumlama, metin inceleme gibi soruların bulunduğu İngilizce testinde, daha önceki yıllarda sıkça karşılaşılan diyalog sorusunun azaldığı gözlenmiştir. Bir durum bildiren, durum tespiti yapan ve öğrenciden bu durum ile ilgili bir çıkarım yapmasını isteyen soru tipleri kullanılmıştır. Soruların zorluk derecesinin orta düzeyde olduğu branş öğretmenleri tarafından belirtilmiştir. Sorular MEB öğretim programı ile uyumludur ve yalnızca 8.sınıf değil genel bir İngilizce kelime bilgisi olan öğrencilerin avantajlı olduğu vurgulanmıştır. Okulumuzda gerek yabancı dil sınıflarında gerekse ünite çalışmaları sırasında yaptığımız İngilizce kelime çalışmaları öğrencilerimize avantaj kazandırmıştır.
Din kültürü ve ahlak bilgisinde düşünsel beceriler dikkat çekiciydi
Din kültürü ve ahlak bilgisi testinde öğrencilerin okuma, anlama ve yorum yapabilme becerileri ile muhakeme gücünü ölçmeye yönelik tarzda hazırlanmıştır. Türkçede olduğu gibi paragraf sorularının dikkat çektiği testte öğrencilerin dersin amacına uygun çıkarımlar yapabilmesi, örnek olayları yorumlayabilmesi ve bunları somutlaştırabilmesi, ayet ve hadislerle ilgili çıkarım yapması amaçlanmıştır. Bununla birlikte soruların metinlerinin geçtiğimiz yıllara göre daha uzun tutulduğunu da söyleyebiliriz. Yıl boyunca düzenli olarak konu tekrarı yapan, kazanım testlerini çözen ve sınav anında odaklanma problemi yaşamayan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği bir sınav olduğu branş öğretmenleri tarafından vurgulanmıştır.”
Sınav sürecinde odaklanma becerisi ve kaygı yönetimi önemli
Altın Nesil Okulları Psikolojik Danışmanı Tuba YENİKAN, “Ders çalışma ve sınavlara hazırlanma yöntemi kişiden kişiye değişiyorsa kaygıyı yaşayış ve bununla başa çıkma becerisi de kişiye göre farklılık göstermektedir. Bu sebeple sınava hazırlık sürecinde ve sınav sonrasında ebeveynlerinin öğrencilere desteği ön plana çıkmaktadır. Sağlıklı bir süreç için öğrencilerin yapamadıklarından ziyade yapabildiklerine ve başarılarına odaklanarak hareket etmek öğrencilerin huzuru için çok daha iyi olacaktır. Öğrencilerin de sınav anında zorlandıkları sorularla karşılaştığından sakin tutumunu koruyarak öğretmenlerinin hatırlatmalarını dikkate alması ve gerektiğinde nefes egzersizleri yaparak sakin tutumunu koruması soruların doğru cevaplanabilmesi için önemli bir etmendir. Sınav artık bitti. Bundan sonra dinlenmelerini ve 30 Haziran’da açıklanacak sonuçlarla birlikte tercih süreci için kendilerini hazırlamalarını öneriyorum.” diyerek sürecin psikolojik değerlendirmesini yaptı.
ÖĞRENCİLERE TAVSİYELER
Altın Nesil Okulları Ar-Ge Sorumlusu Canan Erdal, “2022 LGS soruları genel olarak incelendiğinde yorum becerisi ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle bu tarz sınavlara ait hedefleri olan öğrencilerin yalnızca 8.sınıfta değil öncesinde de okuma-anlama-yorumlama çalışması yapması faydalı olacaktır. Özellikle anne ve babaların evde çocukları ile vakit geçirmeleri, onları sosyal çalışmaların içine katmaları ve gündelik becerileri kazanmaları için çocuklara sorumluluk vermeleri yararlı olacaktır. Küçük yaşlardan itibaren kitap okuma alışkanlığı kazanan ve bu okuduklarını sorgulayıp yorumlayabilen, kelime dağarcığı geniş öğrenciler daha avantajlı durumdadır. Okulumuzda Ağustos ayından bu yana yapılan çalışmaları evdeki çalışmaları ile destekleyen, kaygı durumunu yönetebilen öğrencilerimiz LGS sırasında da zorlanmadan soruları çözmüştür. Türkiye genelinde öğrencilerin matematik dersinde zorlandıkları dikkat çekmektedir. Bu durumla birlikte öğrencilerde matematik korkusu oluşturmak yerine onları sayısal işlemleri sevdirici etkinliklere yönlendirmek faydalı olacaktır. Evdeki gelir-gider durumunun değerlendirmeleri, karşılaştıkları bir işlemin sonuçlarını değerlendirmeleri matematiğe karşı olumlu bir bakış açısı oluşturacaktır. Tüm bunların yanı sıra test çözmenin ve sınav deneyimi kazanmanın önemi de karşımıza çıkmaktadır. Altın Nesil Okulları olarak yıl boyunca yaptığımız 40’a yakın deneme sınavı, MEB kazanım sorularının çözülmesi öğrencilerimizin bu becerileri kazanmalarına destek olmuştur. Özellikle 7.sınıf öğrencilerine tavsiye, çok soru çözmek yerine nitelikli sorular çözmeleri ve bu sırada soruyu kapsamlı bir şekilde incelemeleri fayda sağlayacaktır. MEB örnek sorularının çözülmesi de olumlu katkı sağlayacak bir etmendir. Özellikle ihmal etmemeleri gereken bir nokta ise öğretmenleri ile sıkı bir iletişim içinde olmaları ve takıldıkları sorularda onlardan destek almaları olmalıdır. Bol bol paragraf sorusu çözüp bunları incelemeleri de tüm dersler için yararlı bir çalışma olacaktır. Öğrencilerin okula devam durumları da başarılarını olumlu anlamda etkileyen etmenlerden bir tanesidir. Bu nedenle derslere zamanında ve sürekli katılmak önemli bir durumdur. ‘Sınav yazın kazanılır.’ ifadesinden yola çıkarak yaz tatilinde olan 7.sınıf öğrencilerin temel becerileri destekleyici çalışmalar yapmaları faydalı olacaktır.” diyerek sınav grubu öğrencilerine öneriler verdi.
Altın Nesil Ortaokulu Müdürü Serdar Acar da sınava hazırlık ve sınav sürecinin sağlıklı ve başarılı bir şekilde sürdürülmesine katkı sağlayan öğrenci, veli ve öğretmenlere teşekkür ederek sonuçların da tüm öğrencilerin hedeflediği şekilde olmasını diledi.
