İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda yapılan değişiklikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından işletmeler için zorunlu hale gelen mobilya ile birlikte pek çok Mesleki Yeterlilik Belgesi alımında süre yılsonu bitiyor. Yetkililer, belgesi olmayan işletmelerde çırak yetiştirilemeyeceğini söylerken, yapılacak denetimlerde ve yaşanacak iş kazalarında belgesi olmayan işletmelerin çok büyük cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı konusunda uyarılarda bulundular.

BELGE ZORUNLULUĞU NEDİR?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı 4 Nisan 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda kabul edilerek 6645 sayılı kanun numarası ile yasalaştı. Kanun 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda da önemli değişiklikler yaptı. Bu değişikliklerin en önemlilerinden biri şüphesiz çalışma ve iş dünyasını yakından ilgilendiren belge zorunluluğu getirilen meslekler olmuştur. Kanuna göre, Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğlerin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda düzenlenen esaslara göre Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacaktır. Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğuna ilişkin denetimler iş müfettişlerince yapılır. Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğuna ilişkin hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine Çalışma ve İş Kurumu il müdürü tarafından her bir çalışan için idari para cezası verilir. 2022 yılı için idari para cezası 1414,17 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.

SÜRE YILSONU BİTİYOR

Konu hakkında açıklama yapan İnegöl Mesleki Eğitim Merkezi Müdürü Musa Oktar, “Bazı mesleklerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının verdiği takvime göre Mesleki Yeterlilik Belgeleri zorunlu oluyor. Mesleki Yeterlilik Belgesi dediğimiz zaman da MYK akla geliyor ama MYK değil. Bu belgelendirmeleri ömür yapan kurumlar Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki Eğitim Merkezleridir. MYK’lar belli bir süreliğine sertifikaları verirler. Bunlarla Mesleki Eğitim Merkezlerine müracaat edenler tekrar sınava girmek zorundadır. Hem yazılıya hem de beceri sınavlarına. İnegöl’ün ana lokomotiflerinden birisi olan mobilyayı düşünecek olursak, 31.12.2022 tarihinde mobilya da çalışan herkesin kalfalık, ustalık belgeleriyle belgelendirilmesi gerekecek. Bu belli bir süreyle uzatılır veya kısaltılır. Bu bizim takdirimizde değil. Ama bu belgelendirmeyle ilgili süreç başladığına göre bunların kısa sürede denetlemelerde başlayacaktır. Lokomotif olarak da mobilya sektörünü düşündüğümüzde bunların bir an önce süreleri tutan kişilerin müracaatlarını yaparak, belgelerini almaları önemlidir. Çünkü gerek SGK denetimlerinde gerek iş kazalarında bu belgeler sorulmaktadır. Bu belgeleri olan kişiler mesleki anlamda o işi yapmaya yeterli olan kişilerdir. Bu belgeler firmanın değil, kişilere aittir. Dolayısıyla firmalara devlet şu şekilde bir yaptırım uyguluyor; eğer bu şekilde belgesi olmayan insanlar çalıştırıldığında ve iş kazasına uğradığında firmalarımızda hem maddi hem de manevi olarak zarara uğramaktadır” dedi.

TALEP YÜZDE 400 ARTTI

Oktar açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Biz hem protokol imzaladığımız firmalara hem de çırak verdiğimiz firmalara bunu ısrarla tavsiye ediyoruz. Sebebi de şu; bu zorunluluk geldiğinde bütün firmalara aynı anda cevap vermemiz mümkün olmayacak. Daha önceki yıllardaki istatistiklere baktığımızda ortalama 300 civarında kalfalık, 200 civarında ustalık belgesi vermişiz. Artık bu 1 yıllık sayıları yaklaşık bir dönemde bu sayıları tamamlıyoruz. Yıllık olarak ise şuan biner adetten 2 bin adede çıkmış durumdayız. Ama bu bile İnegöl’ün sorununu çözme anlamında 10 yıllar alacaktır. Bu konuda elini çabuk tutan firmalar daha erken yararlanacaklar. Denetimlerde ve yaşanabilecek kazalarda elleri daha rahat olacak.”

TÜRKİYE’DE BİR İLKİ BAŞARDIK

“İnegöl’de herkesin bildiği üzere bir tane Çıralık Eğitim Merkezi var. Bu okullarımızın yeni adı Mesleki Eğitim Merkezi. Ama geçen yıl bakanlığımızın 5 Aralık 2021’de aldığı bir kararla, tüm meslek liselerimizin içerisinde de artık meslek lisesinin haricinde okul içerisinde çıraklık bölümleri açıldı. Bu çıraklık programlarında da başta İlçe Milli Eğitim Müdürümüz Ali Doğru’nun katkılarıyla Türkiye’nin birçok yerinde olmayan işlere imza attık. Meslek Liselerimizin kendi içlerinde var olan bölümleri oralara devrettik. Diğer bölümleri de Mesleki Eğitim Merkezimizde topladık. İnegöl Mesleki Eğitim Merkezi olarak ana sektörümüz mobilya, motorlu araçlar, seramik cam, tarım, hayvancılık, gıda ve inşaat gibi sektörlerde yer alacağız. Bütün elektrik, elektronik sektörü, cep telefonu, bilgisayar, endüstriyel otomasyonlar Hacı Sevim Yıldız-1 içerisinde. Doğalgaz tesisat dönüşümleri, sıhhi tesisat işlemleri, motorlu araçlar, metal işleri, kimya, berberlik Hacı Sevim Yıldız-2. Muhasebe, pazarlama, dış ticaret gibi bölümler Hacı Sevim Yıldız-3’te toplandı. Aşçılık, turizm otelcilik Hacı Sevim Yıldız-4. Tematik Lisede mobilyayla ilgili çıraklık merkezi açıldı. Yunus Emre Kız Meslek Lisesi grafik, ön büro hizmetleri, sekreterlik gibi daha çok kız çocuklarımıza bu alanda hizmet verecek. Nene Hatun Mesleki Lisesinde bayan kuaförlüğü, cilt bakımı, aşçılık, servis ve garsonluk gibi alanlarda hizmet verecek. Dörtçelik Endüstri Meslek Lisemiz tekstil, makine, dikiş bölümleri hizmet verecek. Dolayısıyla Türkiye’de yapılamayan birçok paylaşımı biz geçen yıl 2022 yılının başında İnegöl’de yaptık. Bu konuda İlçe Milli Eğitim Müdürümüz Ali Doğru ve Mesleki Eğitime bakan Şube Müdürümüz İsmail Kayışlı’nın gerçekten çok önemli katkıları oldu. Dolayısıyla da iş bir kuruma yüklenmeden farklı mesleklerde farklı odalarla, firmalarla irtibatlar kurulabiliyor.”

USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİNİ KİM ALABİLİR?

“Usta öğreticilikte bir kısıtlama var. Usta öğreticiler kimler olabilir? Birincisi, elinde ustalık belgesi olanlar usta öğretici olabilirler. İkincisi, 4 yıllık meslek lisesi mezunları. 3 yıllık mesleki lisesi mezunları usta olarak sayılmıyorlar. Sadece 4 yıllık meslek lisesi mezunları ustalık belgesine denk sayılıyorlar. Bunlarda 2008 yılından sonra meslek lisesine kayıt olanlar ve daha sonra mezun olmuş öğrencilerdir. Bu öğrencilerimiz sadece usta öğreticilik videolarını izleyerek sınavda başarılı olanlar belgelerini alabiliyorlar. Bunun yanında 4 yıllık ve 2 yıllık lisans ve önlisans mezunları da doğruda bu sınava girerek usta öğreticilik belgesi alabiliyorlar.”

BAŞVURU DA GEÇ KALMAYIN!

“3308 sayılı mesleki eğitim kanunun da şöyle bir madde var; usta öğretici istihdam etmeyen işletmeler çırak ve stajyer çalıştıramaz. Dolayısıyla işletme de bu belgeye sahip biri yoksa olumsuz cevap vermek zorunda kalıyoruz. Bizimde arzumuz öğrencimizin istediği yerde çalışabilmesi. Ama bunun içinde usta öğretici belgelerinin çok yaygınlaşması gerekiyor. Her işletmede birkaç belge sahibinin olması gerekiyor. Bu konuda da işverenlerin çalışanlarını teşvik etmelerini istiyoruz. Firmalarımıza tavsiyemiz son süreyi beklemeden müracaatlarını yapmalarını istiyoruz. Sonrasında kimsenin mağduriyet yaşamasını istemeyiz.”

Editör: TE Bilişim