Peki günlük hayatımızı bu denli etkileyen menisküs rahatsızlığı nedir? Menisküs, kişilerin dizlerinde yer alan kıkırdak dokulardan oluşmakta olan bir yapıdır. Doku, dizde, üstte ve altta yer alan iki ana bacak kemiğinin birleştiği yerde bulunmaktadır. Bu doku ile kemiklerin birbirine teması engellenmektedir. Ancak olası bir rahatsızlık sonucunda bu dokunun zarar görmesi sonucunda ise, menisküs hastalığı ortaya çıkmaktadır.
Menisküs konusunda, kişilerin bahsetmiş olduğumuz bu dokuya zarar vermeleri oldukça kolaydır. Bu yüzden bireylerin hareketlerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Her diz ekleminde iki menisküs vardır.
Menisküs zamanında tedavi edilir ve dikkat edilirse kolay geçen bir rahatsızlıktır. Tedavi seçenekleri yaralanma şiddetine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Evde uygulayacak olduğunuz aktiviteler veya ilaçlar ile iyileşmeniz mümkün iken, ileri aşamalarda doktor muayenesi ve tedavilerini uygulamanız gerekmektedir. Yazımızın devamında yer alan bilgiler kapsamında sizlerde menisküsten korunmanın yollarını öğrenebilirsiniz.
Menisküs Nedenleri Nelerdir?
Menisküs sağlık sorunun birçok basit nedeni bulunmaktadır. Menisküs zorla bükülme veya ani dönüşler sonucunda ya da dizinize direkt temas veya basınç artışına sebep olan aktiviteler sırasında yırtılmış olabilmektedir. Bunların yanı sıra, derin çömelme veya ağır kaldırmada yaralanmalara yol açabilmektedir.
Bu nedenle, birçok sporcu menisküs yırtılması riski altındadır. Futbol, basketbol, tenis gibi ani dönüşler ve ani duraklamaları gerektiren spor dalları ile ilgilenen bireyler, yüksek risk altında olmaktadırlar.
Menisküs sağlık sorunu, yaş ilerledikçe, görülme riski artmakta olan bir rahatsızlıktır. Özellikle 30 yaş ve üstü bireylerde menisküs görülme oranı daha fazladır. Çömelme veya atlama gibi hareketleri gerçekleştirmek için zayıf olan bireylerde risk altında olmaktadır.
Eğer osteoartrit rahatsızlığınız varsa, diz yaralanmasına veya menisküs yırtılması sorunu ile karşılaşma oranınız daha fazladır. Osteoartrit rahatsızlığı, yaşlanma ve aşınma, yıpranma nedeniyle, eklemlerinizde ağrı ve sertlik oluşmasına neden olan yaygın bir eklem hastalığıdır.
Menisküs Belirtileri Nelerdir?
Menisküs olduğunuzun en kolay ve basit yolu, dokunuzun yırtıldığı anda duyulan sestir. Dokunuz yırtıldığı zaman, bir çatırtı olmaktadır.
Ağrı
Menisküs rahatsızlığının en önemli belirtisi olarak, oluşan ağrı kabul edilmektedir. Bu noktada, diz ve çevrenizde uzun süreli ve şiddetli ağrılar meydana gelmektedir. Ağrılarınızın bu denli şiddetli olması kimi zaman sizlerin diğer günlük hareketlerinizi yapamamanızın yanında, ayakta durmakta bile zorluk çekmenize neden olacaktır. Diz çevresinde oluşan bu ağrılar özellikle dokunulduğu zaman daha fazla acı verecektir. Çömelme, kaldırma ya da oturduğu yerden kalkma ile ağrılar artar. Ağrı gelip tedavi edilmediği takdirde yıllık bir süreç içine girebilir.
Şişme
Bu rahatsızlığın bir başka önemli belirtisi ise diz ve çevresinde oluşan şişliklerdir. Genellikle şişlik, yavaş yavaş 3-2 gün içinde artış göstermektedir. Şişme zamanla kendini sertleşmeye bırakabilir. Şişme ile birlikte kişiler yürümelerinde bile zorluk çekmeye başlayabilir.
Hareketler
Menisküsün hayatımızı etkileyen en kötü belirtisi hareket çapımızın daralmasıdır. Bu kapsamda bireyler, eğilme, çömelme, yürüme, oturma, kalkma ve dizinin hareketini sağlayacak tüm fonksiyonlardan yoksun olacaktır. Tedavi edilmediği takdirde acısı gittikçe artış gösterecektir.
Diz Kitlenmesi
Diz kitlenmesi ile belirtilen bu belirti ile birlikte, dizinizde ve çevresinde oluşan ağrılar sonucunda, dizinizin ani bir tepkiyle kasılması durumudur. Bu kasılmalar şiddetli ağrılara sebebiyet vermektedir.
Ayrıca kıkırdak bir parça gevşek haline gelmiştir ve diz eklemini engelleyen, kayma veya haşhaş hissi yaşayabilirsiniz
Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Belirtiler kendini en geç 2-3 gün içerisinde belli edecektir.
Menisküs Teşhisi ve Tedavileri
Belirtilere sahip olan bireylerin doktora gitmesinden sonra, doktorunuz sizlere 3 farklı şekilde rahatsızlığınızın tanısı için testler ve tanı tedavileri uygulayabilir. Bunlar işe öyledir;
Fiziksel Test
Bu aşamada doktorunuz sizinle belirtiler hakkında konuştuktan sonra, dizinizi incelemek ve hareket aralığınızı tespit etmek isteyecektir. Bu noktada doktorunuz, menisküsü eklem boyunca inceleyecektir. Ayrıca doktorunuz sizden McMurry test adı verilen bir test isteyecektir. Bu test ile birlikte, menisküs yırtığı daha net bir şekilde görülecektir. Bu test genellikle, iz bükme, doğrultma ve döndürme gibi eylemleri içerir. Bu test sizlere uygulanırken dizinizden çıkan sesleri de duyabilirsiniz.
Görüntüleme Testleri
Görüntüleme testleri menisküs yırtığı onaylamak için yapılmaktadır. Yapılacak olan testler ise şöyledir;
- Diz röntgeni: Bu test, bir menisküs yırtığı göstermez. Ancak, osteoartrit gibi diz ağrısı olan ve başka nedenlerin olup olmadığını belirlemek için yararlı olabilmektedir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Bu test ile birlikte, dizinizin birden fazla görüntünü çekmek mümkün olacaktır. Bir menisküs yırtığı olup olmadığını belirlemek için kıkırdak ve bağ fotoğraflarını çekmek bu test ile gerçekleştirilmektedir.
- Ultrason: Ultrason vücudun içinde, fotoğraf çekmek için ses dalgalarını kullanmaktadır. Eğer diz çevresinde oluşan doku yırtılma sorunlarını ve oluşabilecek gevşek kıkırdaklar var ise, bunu belirlemektedir.
Artroskopi
Eğer doktorunuz, uygulamış olduğu bu testler ve tekniklerden, diz ağrısı nedeni tespit edemiyorsa, antroskopi yapacaktır. Buna ek olarak, doktorunuz ameliyat durumunu düşünüyor ise, yine bu teste ihtiyacı olacaktır. Bu teknik dizinizde açılan küçük bir delik yardımı ile yapılmaktadır. Küçük bir ışık ve kamera ve cerrahi aletler dizinizde ek kesiler yoluyla yapılmaktadır. Yapılan bu cerrahi uygulama sonucunda aynı gün içerisinde evinize gitme imkanınız olmaktadır.
Peki yazımızda sizlere vermiş olduğumuz bu bilgilere ek olarak sizin yapmanız gerekenler nelerdir?
- Dinlenmenize özen gösterin.Ayağınızdaki bu sorundan dolayı mecbur kalmadıkça yürümemenizi öneririz. Eklemlerinizde ağırlığı hafifletmek için koltuk değneği kullanın. Diz ağrısı kötüleştirebilecek herhangi bir faaliyet kaçının.
- Buz koyun. 3 4 saat boyunca 30 dakikalık süreler ile buz koymanız acılarınızı azaltacaktır.
- Dizinizi sarın. Bunun için elastik bir bandaj kullanabilirsiniz.
- Acınızı azaltmak için dizinizin altına yastıklar veya başka cisimler yardımı ile yukarıda tutunuz.
- Eğer dizinizde acı hissediyorsanız, tüm ağırlığınızı vermekten çekinin.
- Doktorunuz diz çevresindeki kasları güçlendirmek için fizik tedavi önerebilir. Bu ağrıyı azaltmak ve diz hareketliliğinizi ve istikrarını artırmak için yardımcı olabilir.
- Bacak kaslarını güçlendirmek için egzersizleri yaparak menisküsün oluşmasına engel olun. Ayrıca yapacak olduğunuz spor zamanlarında, yardımcı koruyucu donanım aletlerini de kullanabilirsiniz.
- Ayakkabı seçimlerinize dikkat edin. Özellikle spor yaparken, spor ayakkabılar kullanmaya özen gösterin.
Gerçekleştirmiş olduğunuz bu eylemlerden sonra, diziniz tedaviye yanıt vermiyorsa, doktorunuz sizlere artroskopik ameliyat önerecektir. Bu ameliyattan sonra eski halinize dönmeniz biraz zaman alacaktır ancak zamanla sağlığınıza kavuşacaksınız.
Bilindiği üzere her ameliyat risk içerir ve bu işlem için iyi bir aday olup olmadığını belirlemek için doktorunuzla konuşmalısınız. İyileşme süresince dizinizi desteklemek ve kasları güçlendirmek için doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmelisiniz. Bunların yanı sıra fizik tedavi de olmanız gerekmektedir.
Vermiş olduğumuz tüm bu bilgiler yardımı ile menisküs rahatsızlığı hakkında bilinçli bir şekilde hareket edebilirsiniz.
