Sezaryen doğum, bebeğin annenin karnından kesi yoluyla alınması için kullanılan cerrahi bir prosedürdür. Hamilelik komplikasyonları gelişirse veya daha önceden sezaryen doğum yapmışsanız ve sezaryen sonrası vajinal doğum düşünmüyorsanız, sezaryen doğum yapmayı önceden planlayabilirsiniz. Bununla birlikte, çoğu kez, sezaryen spontane gelişir. Hamileyseniz, sezaryen doğum öncesi hazırlık, sezaryen sırasında ne beklemeniz gerektiği ve sonrasında ne olacağını bilmek, tüm bu süreci rahat geçirmenize yardımcı olabilir.
Sezaryen Doğum Niçin Tercih Edilebilir?
Bazı durumlarda sezaryen doğum, siz veya bebeğiniz için vajinal doğumdan daha güvenlidir. Aşağıdaki durumlarda doğum uzmanınız sezaryen doğum önerebilir:
Doğum başlamıyorsa: Sezaryen doğumun en yaygın nedenlerinden biridir. Bazen serviksiniz birkaç saat içinde güçlü kasılmalar olmasına rağmen yeterince açılmaz ya da bebeğin başı doğum kanalınızdan geçemeyecek kadar büyüktür.
Bebeğiniz yeterince oksijen almıyorsa: Doktorunuz bebeğinizin oksijen alması veya kalp atışında meydana gelen değişiklikler ile ilgili endişe duyuyorsa, sezaryen doğum en iyi seçenek olabilir.
Bebeğiniz veya bebekleriniz anormal bir pozisyondaysa: Bebeğiniz makattan ya da ayaktan doğum kanalına girdiğinde veya bebek enine veya omuzdan geliyorsa bebeği teslim almanın en güvenli yolu olabilir. Birden fazla bebek taşıdığınızda, bebeklerin anormal bir konumda olması daha yaygındır.
Çoklu gebelikse: Bebekler erken doğuyorsa veya başka problemler varsa sezaryen doğuma ihtiyaç olabilir.
Plasentada bir problem varsa: Plasenta rahim ağzınızı (plasenta previa) kapatıyorsa, sezaryen en güvenli yol olabilir.
Göbek kordonunda bir sorun varsa: Eğer umbilikal kordon, hamilelik sırasında bebeğe dolanırsa veya doğum kasılmaları sırasında kordonun rahim tarafına sıkışması durumunda sezaryen doğum önerilir.
Sağlık sorununuz varsa: Karmaşık kalp problemleri, acil doğum gerektiren yüksek tansiyon veya vajinal doğum sırasında bebeğinize geçebilecek bir enfeksiyon gibi (genital herpes veya HIV gibi) sağlık koşullarınız varsa sezaryen tavsiye edilebilir.
Mekanik tıkanıklık varsa: Eğer doğum kanalını tıkayan büyük bir fibroid kistiniz varsa, ciddi bir pelvis kırığı veya bebeğinizde ağır hidrosefali var ise, başın olağandışı derecede büyük olmasına neden olabilecek bir sezaryen doğuma ihtiyacınız olabilir.
Daha önce sezaryen doğum yaptıysanız: Kesi tipine ve diğer faktörlere bağlı olarak, sezaryen doğum ardından vajinal doğum yapmak mümkündür. Bununla birlikte, bazı durumlarda, sağlık uzmanınız tekrar sezaryen doğum önerebilir.
Bazı kadınlar doğumdan veya vajinal doğumun olası komplikasyonlarından kaçınmak ya da planlı bir doğumun kolaylığından yararlanmak için ilk bebeklerinde dahi sezaryen doğum yapmak istiyorlar. Ancak, birden fazla çocuk sahibi olmayı planlıyorsanız bu durumu doktorunuza bildirmelisiniz. Çok sayıda sezaryen doğum, histerektomi gerektirebilecek ağır kanama ve plasenta problemleri riskinde artışa neden olur. İlk doğum için planlanmış bir sezaryen doğum düşünüyorsanız, kendiniz ve bebeğiniz için en iyi kararı vermek açısından doktorunuza danışın.
Sezaryen Doğum İle İlgili Riskler
Sezaryen doğum sonrası iyileşme, vajinal doğumdan daha uzun sürer. Ve diğer tüm büyük ameliyatlar gibi, sezaryen de risk taşır.
Bebek için riskler şunlardır:
- Solunum problemleri: Planlı sezaryen ile doğan bebeklerin, geçici taşipne (doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde anormal derecede hızlı soluma) gibi bir solunum problemi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Gebeliğin 39. haftasından önce veya bebeğin akciğer gelişimi tamamlanmadan yapılan sezaryen, solunum sıkıntısı sendromu da dahil olmak üzere diğer solunum problemleri riskini artırabilir; bu durum bebeğin nefes almasını zorlaştırır.
- Cerrahi yaralanma: Nadir olsa da, ameliyat sırasında bebeğin cildinde bir kesik oluşabilir.
Anne için riskler şunlardır:
- Enflamasyon ve uterusu kaplayan zarın enfeksiyonu: Endometrit olarak bilinen bu durum ateş, kötü kokulu vajinal akıntı ve rahim ağrısına neden olabilir.
- Kanama artışı: Sezaryen doğumda, vajinal doğumdan daha fazla kan kaybetmeniz olasıdır. Bununla birlikte, kan nakline nadiren ihtiyaç vardır.
- Anestezi reaksiyonları: Her türlü anestezi ile ilgili istenmeyen reaksiyonlar mümkündür. Bir spinal anestezi veya kombine epidural-spinal anestezi sonrası nadiren reaksiyon gelişebilir. Doğumdan sonraki günlerde şiddetli baş ağrısı yaşayabilirsiniz.
- Kan pıhtıları: Sezaryen doğumdan sonra, damar içinde bir kan pıhtılaşması riski; (özellikle de bacaklarda veya pelvik organlarda) vajinal doğumdan daha fazladır. Eğer bir kan pıhtısı akciğerlerinize (pulmoner emboli) giderse, hayatınızı tehdit edebilir. Sağlık ekibi, kan pıhtısı oluşumunu önlemek için önlem alacaktır. Ameliyattan hemen sonra sık sık yürüyebilirsiniz.
- Yara enfeksiyonu: Vajinal doğuma kıyasla, sezaryen doğumda enfeksiyon daha yaygındır. Enfeksiyonlar genellikle kesi bölgesinde veya uterusun çevresinde olur.
- Cerrahi yaralanma: Nadiren de olsa, mesane gibi organlarda cerrahi yaralanmalar ortaya çıkabilir. Birden çok kez sezaryen doğum yaptıysanız, cerrahi yaralanmalar daha sık görülür. Ve eğer cerrahi bir yaralanma varsa ek cerrahi işlem gerekebilir.
- Gelecekteki hamileliklerde risk artışı: Sezaryen doğum sonrasında, plasenta ile ilgili sorunlar da dahil olmak üzere; potansiyel olarak ciddi komplikasyon riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Sezaryen doğumdan sonra, vajinal doğum yapmak; rahim yırtılması gibi bir soruna neden olabilir.
Sezaryen Doğum Öncesi Hazırlık
Sezaryen doğum önceden planlanmışsa, sağlık uzmanınız, anestezi komplikasyonları riskini artırabilecek olası tıbbi durumlar hakkında sizi uyarabilir.
Sezaryende önce bazı kan testlerini yaptırmanız gerekir. Bu testler kan grubunuz ve hemoglobin düzeyiniz hakkında bilgi alınmasını sağlar. Bu ayrıntılar sezaryen doğum sırasında kan nakline ihtiyaç duyma ihtimali durumunda sağlık ekibine yardımcı olacaktır.
Sezaryen doğum, acil olmayan bir nedenle 39. haftadan önce planlanıyorsa, bebeğinizin akciğer gelişimi test edilmelidir. Bu amniyosentez testi ile yapılır. Olgunluk amniyosentezi, bebeğin doğum için hazır olduğuna dair güvence verebilir.
Vajinal bir doğum planlıyor olsanız bile, beklenmedik bir sebepten dolayı sezaryen doğuma da hazırlanmanız önemlidir. Doktorunuza sorular sorun, endişelerinizi paylaşın ve koşulları gözden geçirin.
Sezaryen doğumdan sonra dinlenmek ve iyileşmek için zamana ihtiyacınız olacak. Bebeğinizin doğumunu takip eden haftalar için yakınlarınızdan yardım isteyin.
Hastanede yatmanız gerekeceği için, kendinize bir çanta hazırlayın ve sezaryen için evden çıkarken yanınıza alın. Çanta içine, rahat edebileceğiniz bir pijama takımı, çamaşır ve kendinizi evinizde hissettirebilecek eşyalar koyun. Terliklerinizi, su şişenizi ve battaniyenizi de yanınıza alın. Ayrıca bebeğinizin ilk giysilerini de yanınıza almayı unutmayın.
