1960 yılından beri İnegöl’de ‘Kara Düzen’ yöntemiyle tamamen beden gücü kullanılarak tulumba çıkaran Yüğrük kardeşler, bu sistemle tulumba işi yapan İnegöl’de ki son ustalar. Yaklaşık 60 yıldır ‘Kara Düzen’ adı verilen ve 6 metrelik demir borunun döndürülerek toprağa gömülmesiyle su çıkaran Mahmut ve Nuri Yüğrük kardeşler, tamamen beden gücüyle yapılan bu mesleğin artık kaybolmaya yüz tuttuğunu söylediler. İNEGÖL’DE 1-2 METRE KAZILDIĞINDA SU ÇIKARDI Tulumbacılığın baba mesleği olduğunu söyleyen Has Demirci Tulumba firmasının sahibi Mahmut Yüğrük, “1960 yılında babam Nurettin Yüğrük ilk olarak bu işe başladı. Ben ise 9 yaşımda babamın yanında 1970 yılında başladım. Kardeşimde Nuri Yüğrük ise, 10 yaşında 1978 yılında başladı. Rahmetli babam 1960 senesinde İnegöl’ün ilk eski sanayisi küçük sanayide Cevat Parman Sokağında 30 metrekare bir yerde iş yeri açıyor. Orada eskiden ilk yıllarda at arabasının, öküz arabasının demir aksanlarını yapardık. Eski yine ilkel karasaban öküz pulluğu, beygir pulluğu, bunların imalatlarını yapardık. Bu arada tabi tulumba çıkarmaya başladık. İnegöl’de o yıllarda merkezi bölgelerde 1-2 metre kazdığın zaman su alıyordu. Fakat şu anda tabi haliyle bunu alma şansı yok, imkansız. Bu arada o dönemler de tulumba çok revaçta olmaya başladı. Haliyle İnegöl’de o kadar içme suyu şebekleri düzgün değildi. O dönemlerde de İnegöl’ün her evinde bir inek veya bir koyun, kuzu olurdu. Haliyle bunlara su lazım olurdu. Bizlerde 5-6 metre de çok su çıkardık. Döne döne ilkel sistemlerle burgulu sistemlerle su çıkarırdık” dedi. TAMAMEN BEDEN GÜCÜ Akhisar, Hamzabey, Kozluca, Alanyurt, Hasanpaşa, Yiğitköy ve Kurşunlu Mahallelerinde çok tulumba çıkardıklarını ifade eden Yüğrük, “Bu bölgeler İnegöl’ün verimli köyleri. Verimli derken su bakımında daha zengin. Buralarda biz hep 6 metre de su çıkarırdık. Döne döne kara düzen burgulu sistemle, tamamen beden gücü kullanarak, bir de bunun üzerine öküz arabasının tekerlekleri koyardık. Tekerleğin üzerine ağırlık olsun diye taş koyardık, ağırlıkla boruyu çökeltirdik. O arada gördüğünüz gibi içine su doldurduk. İçini yıkattırdık, ondan sonra yavaş yavaş suyumuzu aldık” diye konuştu. 60 SENELİK YÖNTEM Mahmut Yüğrük, “Babamızdan beri bu işi 60 senedir yapıyoruz. O zamanlar bu işi yapan 15-20 kişiydi Şu anda hiç kalmadı desem yeridir. Biz kardeşim Nuri ile beraber yapıyoruz. Çocuklarımızda Pazar günleri işi olmadığı zaman yapıyoruz. Şu anda bu burgulu sistemi, ilkel tulumba çıkaracak adam kalmadı. Tabi zor bir iş. Haliyle bazı yerlerde bir günde uğraştırıyor, bazı günlerde yarım günde uğraştırıyor. Taşa geliyor, sert toprağa denk geliyor. Biz şuan da iki kardeş aynı adresteyiz. Küçük Sanayi Cevat Parman Sokak numara 7 adresinde, iki kardeş ölene kadar Allah nasip ederse bu işi idare edeceğiz. Arkadan bu işi yapacak yetişmiyor. Yani biz bu mesleğin, bu sektörün son temsilcileriyiz” şeklinde konuştu.