DOMATES FİYATLARI İKİ KAT ARTTI Sezonun zamla başladığını belirten Kulaca Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Ahmet Uğur, “Kooperatifimiz de her yıl olduğu gibi bu yıl da salça sezonunu açtık. Ancak Türkiye’de ki tarımla ilgili fiyat istikrarının ve ürün planlamasının olmayışı yüzünden, bazı yıllar farklı sıkıntılar yaşandı ve yaşanmaya da devam ediyor. Geçen sene 18 kuruşa kadar düşen domates, bu sene 50 kuruştan başladı ve bazı yörelerde 60-65 kuruşa kadar çıktı. Böyle nasıl olacak oda bilinmiyor? Tabi ki dövizin yükselmesi bazı firmaların dış bağlantı taahhüdünü yerine getirmesi amacıyla ve birde geçen sene ürünün ayağa düşmesi, bu sene ekimlerin az oluşu, buna karşılık iklim şartlarının olumsuz olması bizim domates üretimini yüzde 50’nin altına düşürdü. Bu nedenle şimdi sıkıntı yaşanabiliyor. Gerçi bizim 2–3 ton domatesi kendi bağlantılarımızla alacağımızı düşünüyoruz. Ama Türkiye geneline baktığımız zaman, büyük bir sıkıntı var. Bunun için artık tarıma el atılması lazım. Ürün planlamasının yapılması lazım ve fiyatı da daha önceden belirtip sözleşme yapılması gerekiyor. Çünkü sözleşmeli üretim olursa, bunlar olmayacaktır. Gerçi talep fazla olup, ürün az olursa sözleşmeli de yapsanız muhakkak başka yerlere kayabiliyor. Bu sene 35 kuruşa taahhütle sözleşmeli ekildi ama maalesef piyasa böyle olunca vatandaş fabrikaya götürmeyip, dışarıya satabiliyor. Buda bizim gibi işletmecilere sıkıntı yaratacak. Yıllara göre bazen işletmeciler kazanıyor, bazen çiftçi kazanıyor. Bu senede çiftçiler kazandı. Biraz ekimi olup da ürününe bakabilenler, bu sene kazanacaklardır. Bu diğer ürünlerde, meyve ve sebzede de böyledir” dedi. ACI BİBERDE FİYATLAR DÜŞTÜ Acı biberde ise durumun tam tersi olduğunu ifade eden Ahmet Uğur, “Geçen sene biber bu yılın iki misli fiyatındaydı. Bu yıl yarı yarıya düştü. Neden? Geçen sene biber para yaptı diye herkes biber ekti. Bu dengesizliği çıkarmak için havzalar oluşması gerekiyor. Her yörenin, herkesin biber veya farklı bir ürünü ekmemesi gerekiyor. Yani havzalar oluştuğunda, bölgeler oluştuğunda, herkes bilecek ki ben biberi ekiyorum, biberin fiyatı bu, domates ekiyorum fiyatı bu, patates ekiyorum fiyatı bu. Herkes istediği ürünü ekemeyecek. Çünkü sertifikası olması gerekiyor. İşte bunlar olmadığı için Türkiye’de dengesiz bir tarım var. Şuanda geçen seneki ürünler olsaydı, dünya kadar yurtdışına ürün satıp döviz getirtecektik ama maalesef bu senede getiremiyoruz. Enflasyonun olduğu dönemlerde, devalüasyonun yapıldığı dönemlerde Türk çiftçisi para kazanır. Çünkü yurtdışındaki dövizin yükselmesiyle büyük bir avantaja geçilir ve ürün satardık. Bu sene onu da yapamıyoruz. Elimizde mal olmadığı için yapamıyoruz. Onun için tarımda köklü düzenleme yapılması lazım” diye konuştu. SALÇAYA YÜZDE 25 ZAM Uğur, “Kooperatif olarak ürün tedarikinde zorlanacağız ama bizim Eskişehir’de ektirdiğimiz aşağı yukarı 600 ton civarında ürünümüz var. Yenişehir ve kendi bölgemizde de ektirdiklerimiz var. Tabi bunların bir kısmı kaçabilir ama bizde şimdi onun yerine başka bölgelerden takviye alıyoruz. Biz dediğim gibi zorlanırız ama kendi domatesimizi işleriz. Her sene olduğu gibi de fiyatlar yükselecektir. Çünkü geçen sene 30 kuruş olan domates, bu yıl 60 kuruştan aşağı gelmiyor. Doğalgaz yüzde 49,5 zam gördü, işçilik buna göre zam gördü ve bizde bu nedenle yüzde 25 oranın da ürünlerimize zam yapacağız” dedi. İHRACAT ARTACAK Kooperatif olarak Hollanda’ya yaptıkları acı biber İhracatında bir sıkıntımız yaşamadıklarını belirten Başkan Uğur, “İhracatta biraz rahat olacağımızı düşünüyorum. Çünkü ektirdiğimiz acı biberin fiyatları, geçen yıllara oranla zam görmedi. Zira geçen sene yeşili satılıyordu. Bu sene yeşil bibere pazar oluşamadığı için kırmızıya bırakılıyor. Ondan dolayı da çok sıkıntı yaşamayız ama bize bu bir avantaj getirtecektir. Daha fazla yurtdışına ihracatımız olacaktır. Ve bizim ektiğimiz ürünler Hollanda’da beğeni görüyor. Diğer ülkelerden almaktan vazgeçip, bize yöneliyorlar. Bizde her yıl arttırarak devam ettirmeye çalışıyoruz. Bu yıl bin tonun üzerine çıkacağız” diye konuştu. Geçen sene Hollanda’ya bin ton ihracat yaptıklarını ifade eden Uğur, “Bizim ülkede çiftçinin ilaçla ilgili sorunları var. Ürünlerde ilaç birikintisi çıktı ve o bize sıkıntı çıkardı. Onlarda iyi niyetle bize bunları bildirdiler. Bizde çevremizdeki biber yetiştiren bölgelerde ziraat teşkilatlarına, ilçe tarım müdürlüklerine ve kaymakamlıklar vasıtası ile üreticilere yazı yazdık ve durumu söyledik. Çünkü Avrupa’nın kriterleri her geçen gün yükseliyor. Geçen yıllarda diyelim ki, kalıntı oranı binde 4,5 iken, geçtiğimiz 2017 yılında binde 2,5 düşürdüler. Bu önemli bir durumdu. İlacı attığınızda 7 günlük, 10 günlük, 15 günlük süre içerinde toplanmaması gerekiyor. Ama bizim çiftçimiz maalesef ilacın çeşidini, kendi ekonomik yapısına göre atıyor. Buda sıkıntılara yol açabiliyor” şeklinde konuştu.