Sağlık Bakanlığınca güncellenen 'Erişkin Hasta Tedavi Rehberi'nde, yeni tip koronavirüste yatarak tedavi uygulaması gerekmeyen vaka ve yakın temaslılarına filyasyon ekipleri tarafından uygun görülmesi halinde ilaç tedavisi düzenlenebileceği belirtildi. Bakanlığın Kovid-19'a ilişkin bilgilerin yer aldığı internet sayfasında yayımlanan Kovid-19 (SARS-CoV-2 enfeksiyonu) Erişkin Hasta Tedavisi güncellendi. Rehberde, 'Ayaktan başvuran hastalar için olası Kovid-19 vaka sorgulama kılavuzu', 'Belirlenen Kovid-19 polikliniğinde erişkin hasta yönetimi', 'Kovid-19 erişkin hasta tedavisi'ne ilişkin kapsamlı bilgiler yer aldı. 'ÖNÜMÜZDEKİ AYLAR İÇİNDE SONUÇLARININ AÇIKLANMASI BEKLENMEKTE' Kovid-19 hastalarında tedaviye ilişkin rehberde, "Günümüzde Kovid-19 için güvenilirliği ve etkinliği kanıtlanmış spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Bu hastalığa etkili bir tedavi bulabilmek amacıyla şu anda çok sayıda ilaçla 100'den fazla randomize kontrollü (Rastgele seçilen örneklem üzerinden) çalışma yapılmakta, bir kısmının önümüzdeki aylar içinde sonuçlarının açıklanması beklenmektedir" bilgisine dikkat çekildi. Rehberde, tedavi seçeneklerinin, randomize kontrollü çalışmalar çerçevesinde ve diğer bilimsel araştırmalar ile elde edilen bilgilere dayalı kullanımının daha akılcı olduğunun bilindiğinin altı çizilerek, şunlar kaydedildi: "İçinde bulunulan durumun aciliyeti ve bilimsel verilerin kısıtlılığı nedeniyle, etkili olabileceği yönünde sınırlı da olsa veri bulunan tedavi seçenekleri, tüm dünyada yaygın bir şekilde bu hastalar için kullanılmaktadır. Viral enfeksiyonların genelinde olduğu gibi, SARS'tan ve influenzadan elde edilen veriler, antiviral tedavinin erken başlanmasının daha yararlı olduğunu düşündürdüğü için de antiviral ilaçların mümkün olduğunca erken başlanması önerilmiştir. Kovid-19 hastalarında olası tedavi seçeneklerinin kombine kullanımı, hasta özelinde ve var olan ilgili literatürün tümü değerlendirilerek düşünülmeli, kullanılan ilaçların etkileşimleri ve istenmeyen etkileri konusunda tedbirli olunmalıdır. Kovid-19'a özgü bir tedavinin bulunması çok zaman alacağı için mevcut pandemi sırasında ülkemizde ve başta Avrupa ve ABD olmak üzere diğer ülkelerde bu hastalığa karşı antiviral olarak, insanlarda daha önce başka hastalıkların tedavisi için ruhsatlandırılmış, bu endikasyonlarda yaygın bir şekilde kullanılmış, güvenli olduğu gösterilmiş ve invitro olarak SARS-CoV'ye etkili olduğu belirlenmiş hidroksiklorokin, favipiravir, remdesivir, lopinavir-ritonavir gibi ilaçlar önerilmiş ve kullanılmıştır. Bu ilaçların Kovid-19'daki etkinliği ve güvenilirliği konusunda çok sayıda çalışma halen devam etmektedir." Rehberde, bu konunun açıklığa kavuşması için halen yapılmakta olan randomize kontrollü çalışmaların sonuçlarının beklendiği vurgulandı. 'ERKEN BAŞLANAN İLAÇLAR DAHA ETKİLİ' Kovid-19'un tedavisi konusunda yayımlanacak çalışmaların sonuçlarına göre bu önerilerin güncellenmesine devam edileceğine vurgu yapılan rehberde, "Mevcut bilimsel veriler asemptomatik olup, Kovid-19 PCR testi pozitif saptanmış bireylere antiviral tedavi başlanmasını güçlü bir şekilde desteklememektedir. Ancak erken başlanan ilaçların daha etkili olduğuna ilişkin genel bilgilere dayanarak, hastayı değerlendiren hekimin uygun bulması halinde ve yan etkiler konusunda dikkatli olmak kaydıyla bu hastalara antiviral tedavi başlanabilir" değerlendirmesinde bulunuldu. Buna göre, yatarak tedavi uygulaması gerekmeyen vaka ve yakın temaslılarına filyasyon ekipleri tarafından uygun görülmesi halinde ilaç tedavisi de düzenlenebilecek.