64 ülkeden 500’den fazla bilim insanını bir araya getiren NanoSpace isimli COST aksiyonunun ikinci yıllık toplantısı Türkiye’de gerçekleştiriliyor. 16-18 Nisan 2024 tarihleri arasında düzenlenecek olan toplantılar, gözlemsel astronomlardan deneysel kimyacılara, hesaplamalı fizikçilerden matematikçilere kadar çok geniş bir yelpazede çalışan bilim insanını bir araya getiriyor.
“Araştırmaların dünyadaki öncüsü”
Prof. Dr. Doğan Erbahar’ın önericileri arasında bulunduğu “Carbon Molecular Nanostructures in Space” (Uzaydaki Karbon Moleküler Nanoyapıları) isimli Avrupa Birliği COST (Cooperation in Science and Technology) aksiyonu kapsamında karbon nanoyapıların uzaydaki miktarı, oluşum mekanizmaları, astrokimya ve astrobiyolojideki rolleri araştırılıyor. Nanoyapılar üzerine uzmanlığa sahip, uzaydaki fullerenler konusundaki araştırmaların dünyadaki öncüleri arasında yer alan Doğuş Üniversitesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Doğan Erbahar NanoSpace adlı buluşmanın 1. çalışma grubunun liderliğini yürütüyor.
COST aksiyonu ve toplantı ile ilgili konuşan Prof. Erbahar şu ifadeleri kullandı:
“2022 yılının başında yörüngeye fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (JWST) kızılötesi bölgeden veri aldığı için uzaydaki moleküler türlerin araştırılması sahasına büyük bir ivme kazandırmıştır. Bu artan araştırma ivmesinin getirdiği solukla 27 Ekim 2022 yılında ‘Uzaydaki karbon moleküler nanoyapılar’ isimli ve NanoSpace kısaltmalı bir COST aksiyonu başlamıştır. Önericileri arasında bulunduğumuz bu aksiyon gözlemsel astronomiden deneysel kimyacılara, matematikçilerden hesaplamalı fizikçilere kadar 500’den fazla bilim insanını bir araya getirmiş ve büyük bir bilimsel iş birliği inisiyatifi oluşturmuştur. Aksiyon 4 çalışma grubundan oluşmakta ve ‘uzaydaki karbon nanoyapıların envanteri’ isimli 1. çalışma grubunun liderliği tarafımızdan yürütülmektedir. Bu çalışma grubunun ana amaçlarından bir tanesi JWST’den gelen yeni veriler doğrultusunda uzaydaki karbon temelli moleküllerin kapsamlı bir veri tabanını oluşturmaktır. Oluşturulacak veri tabanı teorik, deneysel, gözlemsel ve hesaplamalı özellikler olarak sınıflandırılarak spektroskopiden yapısal özelliklere kadar geniş bir yelpazede bilimsel camianın kullanımına sunulacaktır. Bunun haricinde uzayda bol miktardaki varlığı 2015 yılında kesinleşen fulleren molekülleri üzerine yapılan araştırmalar aksiyonda önemli bir yer tutmaktadır. Avrupalı meslektaşlarımızla iş birliği içerisinde olduğumuz iki proje bu moleküllerin canlılık için önem arz eden bazı ilkel kimyasal reaksiyonlar üzerinde katalitik etkisi üzerinedir. 4 yıl sürmesi planlanan NanoSpace’in İstanbul’da düzenlediğimiz ikinci yıllık toplantısı ülkemiz genç araştırmacılarının da bu önemli konuya entegre olmasına büyük katkıda bulunacağını düşünüyoruz.”
