Son üç yılda eğitim enflasyonu ve artan mali yükler, gençlerin üzerindeki baskıyı giderek artırırken, birçok genç haftalık 1.000 TL’lik bir bütçeyle hem beslenme hem de eğitim giderlerini karşılamak zorunda kalıyor. Bu durum, neredeyse her 10 mezundan 8’inin aile evinde yaşamaya devam etmesini de gözler önüne seriyor.
Youthall tarafından hazırlanan Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması 2025 verilerine göre, 2024’te ailesiyle birlikte yaşayan öğrencilerin oranı yüzde 40.5 iken, bu oran 2025’te yüzde 44.2’ye yükseldi. Mezunlar arasında ise tablo daha çarpıcı; geçen yıl yüzde 69.7 olan ailesiyle yaşayan mezun oranı bu yıl yüzde 76.7’ye çıktı. Sözcü’nün aktardığına göre, çalışma hayatı ve artan yaşam maliyetleri nedeniyle gençlerin yüzde 17.5’i haftalık 750-1.000 TL arasında bir bütçeyle geçinmeye çalışıyor.
Mezunlar ekonomik olarak daha zor durumda
Araştırma, gençlerin hayallerinin yerini giderek ekonomik gerçeklerin aldığını ortaya koyuyor. Kirada yaşayan öğrenci oranı yüzde 11.1, mezunlarda ise yüzde 11.8 seviyesinde kalıyor. Öğrencilerin yaklaşık yüzde 66’sı ailesinden düzenli maddi destek alırken, büyük çoğunluğu aylık 4 bin ile 8 bin TL arasında bir bütçeyle, haftalık 1.000–2.000 TL civarında gelirle geçim sağlamaya çalışıyor. Araştırmada, “Her beş öğrenciden biri haftalık 1.000 TL veya daha az bir gelirle geçinmeye çalışıyor” ifadeleri yer alırken, iş arayan mezunların yüzde 50.8’i ise aylık 4.000 TL veya daha az bir gelirle yaşamını sürdürmek zorunda olduğu kaydedildi.
Gelecek kaygısı yükseliyor
Gençlerin ilgi alanlarına bakıldığında, öğrencilerin yüzde 37.9’u dünya gündemi, yüzde 33.9’u ise yapay zeka gibi konulara odaklanıyor. Mezun olunca bu ilgi ekonomiye kayıyor ve yüzde 38.4’e ulaşıyor. Kendini mutlu olarak tanımlayan öğrencilerin oranı yüzde 42.6 iken, mezunlarda bu oran yüzde 25.8’e düşüyor. Mutsuzluk oranı ise öğrencilerde yüzde 11.1 iken mezunlarda yüzde 28.3’e yükseliyor. Mezunların yüzde 49.1’i geleceğe dair kaygı duyduğunu belirtirken, öğrencilerde bu oran yüzde 42.9 olarak kaydedildi.
Gençlerin iş bulma umudu azalıyor
Ekonomik dalgalanmalar, gençlerin iş bulma beklentilerini her geçen yıl zayıflatıyor. 2024 yılında iş bulabileceğine inanan öğrencilerin oranı yüzde 61.5 iken, 2025’te bu oran yüzde 41.8’e düştü. Mezunların üçte biri işini kaybetme endişesi yaşarken, bu kaygının temel nedeni yüzde 55’lik oranla ekonomik belirsizlik ve dalgalanmalar olarak belirlendi.
