Gut,ani ağrı ,şişlik ve eklem iltihabını içeren bir artrit türüdür. Gut vakalarının yarısı ayak parmaklarını,diğer parmakları ,bilekleri,dizleri ve topukları etkiler.Gut belirtileri veya atakları kanda çok fazla ürik asit olduğunda ortaya çıkar.
Ürik asit, bazı yiyecekleri sindirdiğinde vücut tarafından üretilen bir atık ürünüdür. Ürik asit seviyeleri yükseldiğinde ,eklemlerde kristaller birikir. Bu süreç şişliği, iltihabı ve şiddetli ağrıları tetikler. Gut atakları tipik olarak gece ve son 3-10 gün arasında gerçekleşir.
Çoğu kişi bu semptomları yaşar,çünkü vücutları aşırı ürik asidi verimli bir şekilde çıkaramaz.Bu ürik asitin eklemlerde birikmesine,kristalleşmesine ve yerleşmesine neden olur. Gut hastalığı olan kişiler genetik nedenler ya da diyetleri nedeniyle çok fazla ürik asit yaparlar.
ÖZET
Gut,ani ağrı,şişlik ve eklem iltihabını içeren bir artrit türüdür.Kanda çok fazla ürik asit olduğu zaman,eklemlerde kristal halinde birikmesine neden olur.
Beslenme Tarzı Gut Hastalığını Nasıl Etkiler?
Gut hastalığınız varsa ,bazı yiyecekler ürik asit seviyenizi yükselterek bir saldırıyı tetikleyebilir. Tetikleyici gıdalar,gıdalarda doğal olarak bulunan bir madde olan pürinlerde yaygın olarak bulunur.Pürinler sindirildiğinde vücudunuzda atık ürün olarak ürik asit yapar.
Bu durum,sağlıklı insanların aşırı ürik asidi vücutlarından verimli bir şekilde çıkardıkları için endişe verici değildir. Bununla birlikte gut hastaları aşırı ürik asidi etkili bir şekilde çıkaramaz.Bu nedenle,yüksek pürinli bir diyet ürik asidin birikmesine ve gut hastalığına neden olabilir. Neyse ki araştırmalar yüksek saflıkta yiyecekleri kısıtlamanın ve uygub ilacı almanın gut ataklarını önleyebileceğini göstermektedir.
Genel olarak gut ataklarını tetikleyen yiyecekler arasında sakatatlar,kırmızı etler,deniz ürünleri,alkol ve bira bulunur.Orta ile yüksek miktarda pürin içerirler. Ancak bu kuralın bir istisnası vardır.Araştırmalar yüksek saflıkta sebzelerin gut ataklarını tetiklemediğini göstermektedir. İlginç bir şekilde früktoz ve şekerli tatlandırılmış içecekler pürin bakımından zengin olmasalar bile ,gut ve gut atakları riskini arttırabilir.
Bunun yerine,birçok hücresel işlemi hızlandırarak ürik asit seviyelerini yükseltebilir.Örneğin 125.000’den fazla katılımcıyı içeren bir çalışma ,früktoz tüketenlerin %62’nin yüksek gut gelişimi riskine sahip olduğu bulundu.
Öte yandan ,araitırmalar az yağlı süt ürünlerinin,soya ürünlerinin ve C vitamini takviyelerinin kanda ürik asit seviyelerini azaltarak gut ataklarının önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir.
ÖZET
Yiyecekler,pürin içeriğine bağlı olarak ürik asit seviyenizi yükseltebilir veya düşürebilir.Bununla birlikte furuktoz,pürin bakımından zengin olmasa da ürik asit seviyenizi yükseltebilir.
Gut Hastalığında Yenmemesi Gerekenler
Ani gut ataklarına karşı duyarlıysanız,yüksek saflıkta yiyeceklerden kaçının. Bunlar 3,5 ons(200 gram)başına 200 mg’dan fazla pürin içeren yiyeceklerdir.
Ayrıca yüksek fruktozlu gıdalardan ve 3.5 ons başına 150-200 mg pürin içeren orta-yüksek püreli yiyeceklerden kaçınmalısınız.Bunlar gut atağını tetikleyebilir.
İşte birkaç önemli püresi yüksek gıdalar,orta derecede püresi yüksek gıdalar ve kaçınılması gereken yüksek fruktozlu gıdalar:
- Tüm organ etleri:Bunlar karaciğer,böbrekler,tatlı böcekler ve beyindir.
- Kırmızı etler:Dana eti,geyik eti bulunur.
- Balık:Ringa balığı,alabalık,uskumru,ton balığı,sardalya,hamsi,mezgit balığı ve bunlar gibiler.
- Diğer deniz ürünleri:Karides,yengeç,karaca,midye.
- Şekerli içecekler:Özellikle meyve suları ve şekerli sodalar
- Mayalar:Beslenme mayası,bira mayası ve diğer maya takviyeleri
Ek olarak,beyaz ekmek,kek ve kurabiye gibi rafine edilmiş karbonhidratlardan kaçınılmalıdır.
ÖZET
Eğer gut varsa,organ etleri,av etleri,balıklar ve deniz ürünleri,şekerli içecekler,ilave şekerli gıdalar ve mayalı yiyeceklerden kaçınmalısınız.
Gut Hastalığı Diyet Listesi
Bağırsak dostu bir diyet,birçok yiyeceği elimine etse de ,tadını çıkarabileceğiniz çok sayıda düşük pürinli yiyecek vardır. 3.5 ons (100 gram) başına 100 mg’dan az pürine sahip olduklarında,gıdalar düşük pürin olarak kabul edilir.
Aşağıda,gut hastaları için genellikle güvenilir kabul edilen bazı düşük saflıkta yiyecekler yer almaktadır.
- Meyveler:Tüm meyveler genellikle gut için iyidir.Kirazlar ürik asit seviyelerini düşürerek ve iltihaplanmayı azaltarak atakları önlemeye yardımcı olabilir.
- Sebzeler:Patates,bezelye,mantar,patlıcan koyu yeşil yapraklı sebzeler dahil tüm sebzeler
- Baklagiller:Mercimek,fasulye,soya fasulyesi ve tofu dahil tüm baklagiller
- Kuruyemiş:Bütün kuruyemiş ve tohumlar.
- Kepekli tahıllar:Bunlar yulaf,kahverengi pirinç ve arpa
- Süt ürünleri:Tüm sütler güvenlidir fakat az yağlı sütler özellikle faydalı olarak görülmektedir.
- Yumurtalar
- İçecekler:Kahve,çay ve yeşil çay
- Otlar ve baharatlar:Tüm otlar ve baharatlar
- Bitkisel yağlar:Kanola,Hindistan cevizi,zeytin ve keten yağları
Az Tüketilmesi Gereken Yiyecekler
Organ etleri,av etleri ve bazı balıkların yanı sıra bazı etler az miktarda tüketilebilir.Kendinizi haftada birkaç kez 4-6 ons(115-170 gram)ile sınırlandırmanız gerekir.
100 gram başına 100-200 mg olarak kabul edilen miktarda pürin içerirler.Bu yüzden fazla yemek gut atağını tetikleyebilir.
ÖZET
Gut atağınız varsa tüketmeniz gereken yiyecekler arasında tüm meyveler ve sebzeler,tam tahıllar,az yağlı süt ürünleri,yumurtalar ve birçok içecek bulunur.Organ eti ve somon balığı gibi balık tüketiminizi haftada birkaç kez 4-6 ons(115-170 gram)porsiyonlarla sınırlayın.
Gut Hastalığı Diyet Programı
Bağırsak dostu bir diyet yapmak,gelecekteki saldırıları önlerken ağrınızı ve şişliğinizi hafifletmenize yardımcı olur. İşte bir haftalık gut dostu örnek bir menü:
Pazartesi
- Kahvaltı :Yunan yoğurtlu yulaf ve ¼ bardak (yaklaşık 31 gram çilek)
- Öğle Yemeği:Haşlanmış yumurtalı ve sebzeli kinoa salatası
- Akşam Yemeği:Közlenmiş tavuk,ıspanak,dolmalık biber ve az yağlı beyaz peynirli kepekli makarna
Salı
- Kahvaltı:1/2 su bardağı(74 gram)yaban mersini,1/2 su bardağı(15 gram)ıspanak,1/4 su bardağı(59 ml)Yunan yoğurdu ve 1/4 su bardağı(59 ml) az yağlı süt
- Öğle yemeği:Yumurta ve salata ile tam tahıllı sandaviç
- Akşam yemeği:Tavada kızartılmış tavuk ve kahverengi pilavlı sebzeler
Çarşamba
- Kahvaltı: Gecelik yulaf 1/3 su bardağı(27 gram)yulaf ezmesi,1/4 su bardağı (59 ml)yunan yoğurdu,1/3 su bardağı(79 ml)az yağlı süt, bir çorba kaşığı(14 gram) chia tohumu,1/4 su bardağı(yaklaşık 31 gram)meyveler ve 1/4 çay kaşığı (1.2 ml)vanilya özü
- Öğle yemeği: Nohut ve bir kepekli ekmek içinde taze sebzeler.
- Akşam yemeği: Kuşkonmaz ve kiraz domatesli otlu somon balığı.
Perşembe
- Kahvaltı: Çilek ve Fransız tostu
- Öğle yemeği :Salata ile artık somon
- Akşam yemeği: Kinoa, ıspanak, patlıcan ve beyaz salata.
Cuma
- Kahvaltı: Çilek ve Fransız tostu
- Öğle yemeği: Haşlanmış yumurta ve salata ile tam tahıllı sandviç
- Akşam yemeği: Tavada kızartılmış soya peyniri ve kahverengi pilavlı sebzeler.
Cumartesi
- Kahvaltı: Ispanak ve mantarlı iki yumurtalı omlet
- Öğle yemeği: Nohut ve bir kepekli ekmek içinde taze sebzeler
- Akşam yemeği: Çırpılmış yumurta tacos-kepekli ekmeğin üzerinde ıspanak ve biberli çırpılmış yumurta
ÖZET
Gut dostu bir diyet, sağlıklı ve lezzetli bir menü için birçok alternatifi vardır. Yukarıdaki bölüm bir hafta boyunca örnek bir gut dostu menü sunmaktadır.
Yapabileceğiniz Diğer Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Diyetiniz dışında, gut ve gut atakları riskinizi azaltmanıza yardımcı olacak birkaç yaşam tarzı değişikliği vardır.
Kilo Vermek
Eğer gut varsa, fazla kilo taşımak gut atakları riskini arttırabilir. Bunun nedeni, fazla kilonun sizi insüline daha dirençli hale getirip insülin direncine neden olmasıdır. Bu durumlarda vücut kandaki şekeri almak için uygun şekilde insülin kullanamaz. İnsülin direnci ayrıca yüksek ürik asit seviyelerini de arttırır.
Araştırmalar kilo vermenin insülin direncini azaltmaya ve ürik asit seviyesini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Yani, kaza diyetinden kaçının –yani çok az yiyerek çok hızlı kilo vermeye çalışmak. Araştırmalar hızlı kilo kaybının gut atakları riskini arttırabileceğini göstermektedir.
Daha Fazla Egzersiz Yapmak
Düzenli egzersiz, gut ataklarını önlemenin başka bir yoludur. Egzersiz yapmak, sağlıklı bir şekilde kilonuzu korumakla kalmaz aynı zamanda ürik asit düzeylerini de düşük tutabilir.
228 erkekten birinde yapılan bir çalışma, günde 8 km'den fazla yürüyüş yapanların gut riskinin %50 daha düşük olduğunu tespit etti. Bu da kısmen vücudun daha az kilo taşımasından kaynaklandı.
Su Alımını Arttır
Hidratlı kalmak, gut atakları riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bunun nedeni, yeterli su alımının vücuttaki ürik asidi kandan ve idrardan atmasıdır. Çok fazla egzersiz yaparsanız, susuz kalmamak daha da önemlidir. Çünkü ter yoluyla çok fazla su kaybedebilirsiniz.
Alkol Alımı
Alkol, gut atakları için yaygın bir tetikleyicidir.
Bunun nedeni vücudun ürik asidi çıkarmak yerine alkolü çıkarmaya öncelik vermesi, ürik asidin birikmesine ve kristaller oluşturmasına izin verir.
724 kişiden oluşan bir çalışmada şarap bira veya likör alınmasının gut atakları riskini arttırdığı tespit edildi. Günde bir ila iki içecek riski %36 arttırırken, günde iki ila dört içki de %51 artmıştır.
C Vitamini Takviyesi Deneyin
Araştırmalar C vitamini takviyelerinin ürik asit seviyelerini düşürerek gut ataklarının önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir Buna göre C vitamini takviyesi böbreklerdeki ürik asidin idrar yoluyla atılmasına yardımcı olur.
Gut için C vitamini takviyeleri araştırması yenidir, bu nedenle güçlü sonuçlar alınmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
ÖZET
Kilo vermek, egzersiz yapmak, hidratlı kalmak ,alkolü sınırlandırmak ve C vitamini takviyesi almak, gut ataklarının önlenmesine de yardımcı olabilir.
SONUÇ
Gut,ani ağrı,şişlik ve eklem iltihabını içeren bir artrit türüdür. Neyse ki, gut dostu bir diyet gut belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Gut ataklarını sıklıkla tetikleyen yiyecek ve içecekler arasında organ etleri, av etleri, bazı balık türleri, meyve suyu, şekerli gazlı içecekler ve alkol bulunur. Öte yandan meyveler, sebzeler, tam tahıllar, soya ürünleri ve az yağlı süt ürünleri ürik asit seviyelerini düşürerek gut ataklarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Gut ataklarının önlenmesine yardımcı olabilecek birkaç diğer yaşam tarzı değişikliği, sağlıklı bir kilo korunumu, egzersiz yapmak, hidratlı kalmak ,daha az alkol almak ve C vitamini takviyesi almak diğer alternatif çözüm yöntemleridir.
