İsveç diyeti ya da diğer bir adı ile “Nordik diyeti”, son zamanların popüler diyetlerinden biri. İsveç diyeti yapanlar, İskandinav tarzı beslenme ile daha sağlıklı ve fit olunabileceğini savunuyor.
İskandinav tarzı beslenmede İskandinav ülkelerinde (Norveç, İsveç, Finlandiya) sıklıkla tüketilen yiyecekler yer alıyor.
Yapılan bazı çalışmalar, İsveç diyetinin en azından kısa dönemde kilo vermeye ve daha sağlıklı olmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. Bu durum İskandinav ülkelerindeki obezite oranlarının ABD’ye göre çok daha düşük olması ile de desteklenmektedir.
İsveç Diyeti Nedir?
İsveç diyeti, İskandinav ülkelerinin (Norveç, Danimarka, İsveç, Finlandiya ve İzlanda) geleneksel yiyeceklerine odaklanan bir beslenme türüdür.
İsveç diyeti, İskandinav ülkelerinde yükselen obezite oranlarını ve sürdürülemez tarım uygulamalarını durdurmak için 2004’te bir grup beslenme uzmanı, bilim adamı ve şef tarafından oluşturuldu.
Ortalama bir Batı diyetiyle karşılaştırıldığında, daha az şeker, daha az yağ, iki katı lif ve iki katı deniz ürünü içerir.
İsveç Diyeti Nasıl Yapılır?
İsveç diyeti, yerel olarak yetiştirilen ve sürdürülebilir gıda kaynaklarına vurgu yaparak, “ana akım” beslenme bilimine göre sağlıklı kabul edilen yiyeceklere yoğun bir şekilde odaklanmaktadır.
İsveç diyet listesi aşağıdaki gibidir:
- Sık tüketilenler. Meyveler, sebzeler, baklagiller, patatesler, tam tahıllar, kabuklu yemişler, tohumlar, çavdar ekmekleri, balık, deniz ürünleri, az yağlı süt ürünleri, otlar, baharatlar ve kanola yağı.
- Dikkat edilmesi gerekenler. İşlem görmüş etler, yumurta, peynir ve yoğurt.
- Nadiren tüketilmesi gerekenler. Diğer kırmızı etler ve hayvansal yağlar.
- Uzak durulması gerekenler. Şekerli yiyecekler, işlenmiş şeker, işlenmiş et, gıda katkı maddeleri ve rafine edilmiş fast food ürünleri.
İsveç diyeti aslında Akdeniz diyetine çok benzer. En büyük fark, sızma zeytinyağı yerine kanola yağının tercih edilmesidir.
Eleştirmenlerin belirttiği gibi, İsveç diyetindeki yiyeceklerin çoğu, günümüz Kuzey ülkelerinde daha önceleri çoğunlukla tercih edilen yiyecekler değildir.
ÖZET
İsveç diyeti, İskandinav ülkelerinin geleneksel yiyeceklerini temel alır. Akdeniz diyetine birçok yönden benzer; bitkisel besinler ve deniz ürünlerini özellikle baz alır.
İsveç Diyeti Kaç Kilo Verdirir?
İsveç diyeti ile kilo verenler, yapılan araştırmaların sonuçlarına göre oldukça fazladır.
147 obez erkek ve kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, İsveç diyetini uygulayanlar 4.7 kg kaybederken, tipik Danimarka diyetini uygulayanlar sadece 1,5 kg vermiştir.
Bu diyette kalori kısıtlaması olmadığı düşünülürse, diyetin oldukça başarılı sonuçlar verdiği ortaya çıkmaktadır.
İsveç diyeti yapanlar, bir yıl sonra yapılan bir çalışmaya göre verdikleri kiloları geri aldıkları görülmüştür.
Bu durum, kilo verme konusundaki uzun vadeli çalışmalarda oldukça yaygındır. İnsanlar başlangıçta kilo verirler ancak sonra yavaş yavaş 1-2 yıllık bir süre içinde verdikleri kiloları geri alır.
Başka bir çalışma da İsveç diyetinin kilo vermeye etkilerini desteklemektedir. Bu 6 haftalık uzun süreli çalışmada, İsveç diyeti uygulayan katılımcılar vücut ağırlığının %4 ü kadar kilo verdiler. Su oran, aynı çalışmada standart bir diyet uygulayanlara göre oldukça fazlaydı.
ÖZET
İsveç diyetinin günlük kalori alımını kısıtlamadığı halde zayıflamaya yardımcı olduğu bilinmektedir.
İsveç Diyetinin Faydaları Nelerdir?
Sağlıklı beslenme sadece kilo vermek demek değildir, bunun çok daha ötesinde etkileri olan bir beslenme şeklidir.
Sağlıklı beslenerek metabolizmayı iyileştirerek kronik hastalıkların önüne geçilebilir.
Birçok bilimsel çalışmada İsveç diyetinin sağlığa etkileri incelenmiştir. İsveç diyetinin faydaları şunlardır:
1. İsveç diyeti tansiyonu dengelemeye yardımcı olur
Obez katılımcılarla yapılan 6 aylık bir çalışmada, İsveç diyetinin standart diyetlere göre tansiyonu daha iyi dengelediği görülmüştür.
12 haftalık başka bir çalışmada, yine benzer sonuçlar ortaya çıkmıştır.
2. Kolesterol ve Trigliseritler
İsveç diyetindeki gıdaların hemen hemen hepsi kalp sağlığı dostu gıdalar olsa da bu konuda yapılan çalışmalarda gıdaların kolesterol ve trigliserit üzerindeki etkileri tutarsız çıkmıştır.
Bazı çalışmalarda kolesterol üzerinde olumlu etkileri görülür ancak bu etkiler oldukça hafiftir.
3. Kan Şekeri Kontrolü
İsveç diyeti kan şekeri düzeylerini düşürmede çok etkili görünmemektedir. Ancak bir çalışmada açlık kan şekerinde küçük bir azalma görülmüştür.
4. İltihaplanmaya karşı koruma
Kronik iltihaplanma, birçok ciddi hastalığın başlıca etkenidir.
İsveç diyeti ve iltihaplanma konusunda yapılan çalışmalardaki sonuçlar karışıktır. Bir çalışmada, iltihaplanma belirteci CRP’de azalma bulunurken, diğerleri istatistiksel olarak anlamlı bir etki bulunmamıştır.
Başka bir çalışmada, İsveç diyetinin, vücudun yağ dokularındaki iltihapla ilişkili genleri azalttığı görülmüştür.
ÖZET
İsveç diyetinin tansiyonu düşürme konusunda etkili olduğu görülmektedir. Ancak iltihabı engelleme, kolesterolü düşürme gibi etkileri konusunda araştırma sonuçları tutarsızdır.
İsveç Diyetinin Zararları
İsveç diyetinin zararları ve yan etkileri ile ilgili kesin sonuçlar yoktur. Bu sebeple kesin olarak zararları şunlardır demek zordur ancak muhtemel İsveç diyeti zararları aşağıdaki gibidir:
Kan şekeri dengesizlikleri
İsveç diyeti listesi kahvaltı içermemektedir. Kahvaltının es geçilmesi ise özellikle Türkiye gibi kahvaltının oldukça önemli olduğu ülkelerde kan şekeri dengesizliklerine neden olabilir.
Ani kilo vermeye ve almaya neden olabilir
Tüm popüler diyetlerde olduğu gibi İsveç diyetinde de hızlı kilo verme ve hızlı kilo alma ihtimali yüksektir. Ayrıca kilo verirken kas kaybı yaşanması muhtemeldir.
İsveç Diyetinin Temeli
Bu diyet, yerel ve organik olanı tüketmeyi savunur. Doğal ve faydalı gıdaları tüketmeyi, işlenmiş ve yapay gıdalardan uzak durmayı önerir.
Genel olarak İsveç diyeti her bölgeye, organik ve yerel gıdaları tüketmek üzerine uyarlanabilir.
Sonuç olarak; İsveç diyetinin faydaları ya da zayıflama üzerindeki etkileri kesin olarak çalışmalarla kanıtlanmış değildir.
Kısa süreli zayıflamaya, tansiyonda ve iltihap belirteçlerinde azalmaya neden olmaktadır. Ancak sonuçların zayıf ve tutarsız olduğu görülmektedir.
Günün sonunda, standart beslenme yerine ve sağlıksız gıdalar tüketme yerine doğal ve yerel gıdaları tüketmek hem zayıflamaya hem de daha sağlıklı olmaya neden olacaktır.
Bu, yüzlerce çalışmada onlarca kez ispatlandı.
Bununla birlikte, “Nordik” gıdalar veya “bir Viking gibi yemek” gibi efsanevi şeyler yoktur.
İsveç diyeti sadece işlenmiş gıdalardan uzak durup doğal ve organik gıdalar ile bol bol deniz ürünleri tüketmek anlamına gelir.
