Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 21 Aralık 2021'de ani kur artışlarını önlemek amacıyla başlattığı Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, geçen 2 yıla yakın süre içinde ekonomi yönetimi için önemli bir soruna dönüştü. Ancak bugün açıklanan verilerle birlikte, uygulamanın tarihinde bir ilk yaşandığı ortaya çıktı.
TCMB'nin, döviz üzerindeki kontrolünü tamamen kaybetmesi sonrasında, 21 Aralık 2021 tarihinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını başlatarak ani kur artışlarını önlemeyi hedeflemişti. İlk başlarda 'liralaşma' adı altında tanıtılan ve ekonomiye oldukça 'faydalı' olacağı ifade edilen uygulama, ödenecek kur farkları ve Hazine ile vergi mükelleflerine getirdiği ağır yük sebebiyle kısa sürede ekonomi yönetimi için sorunlu bir hal aldı.
28 Mayıs seçimlerinin sonrasında göreve gelen yeni ekonomi yönetimi, öncelikle KKM'de önemli bir tasfiye sürecini başlatmıştır. Uygulama, 139 milyar dolarla rekor seviyeye ulaşmışken, alınan tedbirlerin etkisiyle bugün itibarıyla yaklaşık 81 milyar dolara kadar geriledi.
Her perşembe Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan bankacılık verilerine göre, KKM'de bulunan fon miktarı bu hafta 76.1 milyar lira azaldı. Havuzdaki paranın bu kadar hızlı bir şekilde yüzde 3.1 erimesi, uygulamanın 2 yıllık tarihinde bir ilk olarak kaydedildi. Tasfiye sürecini aşamalı olarak yöneten ekonomi yönetimi, 2024 yılının son çeyreği itibarıyla KKM'deki toplam fonu tamamen sıfırlamayı amaçlıyor.
Yaz aylarında 139 milyar dolar seviyesine ulaşarak ekonomi üzerinde önemli bir tehdit oluşturan uygulamanın, 'kur krizi' riski de giderek azalıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun verilerine göre, KKM'deki güncel bakiye, 2 Şubat 2024 tarihi itibarıyla 2 trilyon 382 milyar 488 milyon lira olarak belirlendi.
Şu an 81 milyar dolar seviyesine düşen mevduatın kademeli olarak azaltılması durumunda, yüksek faiz avantajları nedeniyle bir kısmının TL mevduatına yönlendirilmesi bekleniyor. Diğer yandan, döviz tevdiat hesaplarına dönecek olan fonların finansmanı, Merkez Bankası tarafından dolar/TL paritesinde olası bir şok yaşanmamasını sağlamak amacıyla uzun vadeli bir plan dahilinde yönetilecek.
