Gut hastasıysanız muhtemelen ayak baş parmağınızda şişlik ve ağrı hissedeceksiniz. Aniden gelen yoğun ağrılar ayağınızın alev aldığını düşünmenize neden olacaktır.
Gut Evreleri ve Belirtileri
Dört adet gut evresi vardır:
- Asemptomatik hiperürisemi
- Akut gut
- Ara dönem
- Kronik Töfüslü gut
Bu evrelere göre gut hastalığı belirtileri şunlardır:
Asemptomatik Hiperürisemi
Kanınızda çok fazla ürik asit bulunduğunda hiperürisemi meydana gelir. Başka belirtileriniz yoksa bu duruma “asemptomatik hiperürisemi” denir.
Akut Gut
Akut gut, eklemlerinizde ürik asit kristalleri oluşmasıdır.
Yoğun ağrı ve bölgesel şişkinlikle birlikte eklemlerinizde yanma hissi oluşabilir. Belirtiler muhtemelen aniden ortaya çıkacak ve 3-10 gün arasında sürecektir. Bir ay ya da yıl içinde birden fazla akut gut atağı yaşayabilirsiniz.
Aralık Gut
Ara döneme “interkritik gut” da denir. Bu evrede herhangi bir belirti yoktur.
Kronik Töfüslü Gut
Gut hastalığı tedavi edilmezse bırakırsanız kronik topikal gut oluşabilir. Bu durumun ortaya çıkması 10 yıl veya daha uzun sürebilir. Bu aşamada eklemlerinizde ve eklemlerinizi saran yumuşak dokuda nodüller gelişir. Nodüller kulak gibi diğer bölgelerde de gelişebilir. Bu nodüller eklemlerinizde kalıcı hasara neden olabilir.
Gut Neden Olur?
Gut karmaşık bir hastalıktır.
Gut hastalığı nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Kan ve metabolizma bozuklukları. Bu gibi gibi durumlar vücudunuzun çok fazla ürik asit üretmesine neden olabilir.
- Aşırı alkol tüketimi. Alkol vücudunuzda ürik asit oluşumuna neden olabilir.
- Bazı yiyecekleri çok fazla tüketmek de gut sebebidir. Gut hastalığına zararlı yiyecekler şunlardır:
- Kabuklu deniz ürünleri
- Kırmızı et
- Sakatat
- Tuz
- Vücudun ürik asidi doğal yollarla yok edememesi. Susuz veya aç kalmışsanız vücudunuzda ürik asidi atması zorlaşabilir. Bu da eklemlerinizde ödem olarak birikmesine neden olur.
- Böbrek veya tiroid sorunları gibi bazı bozukluklar. Bu tür hastalıklar vücudunuzun ürik asidi yok etme direncini düşürebilir.
- İlaçlar. Bu ilaçlar arasında diüretikler ve siklosporin gibi immünosupresif mantar ilaçları bulunur.
Gut İçin Risk Faktörleri
Gut hastalığı risk faktörleri şunlardır:
- Yaş: 40-50 yaş arası erkekler ve menopoz dönemi sonrası kadınlar gut gelişimi için daha çok risk taşımaktadırlar.
- Cinsiyet: Erkeklerin gut olma olasılığı kadınlardan daha yüksektir.
- Aile: Ailenizde gut hastası olan biri varsa gut hastalığı olma olasılığı ve gelişimi daha yüksektir.
- Diyet: Çok fazla pürin bakımından zengin yiyecekler yemek gut olma olasılığını arttırır. Kırmızı et sakatat ve bazı balıklar çok fazla pürün içerir.
- Alkol tüketmek: Günde iki kadehten fazla alkol tüketmek sizi gut olma riski altına sokar.
- İlaçlar: Diüretikler ve siklosporin gibi bazı ilaçlar sizi gut riski altına sokabilir.
- Diğer Sağlık Koşulları: Yüksek tansiyon, böbrek hastalığı, tiroid hastalığı, uyku apnesi ve diyabet gut riskinizin artmasına neden olabilir.
Gut Teşhisi
Doktorunuz tıbbi geçmişinizi fiziki muayenenizi ve semptomlarınızı gözden geçirerek gut teşhisi koyabilir. Doktorunuz bu tanıyı eklem ağrılarınızın şiddetine bölgenin ne kadar kızarık ve şişkin olduğuna dayandırır.
Doktorunuz ayrıca eklemlerinizde ürik asit olup olmadığını kontrol etmek için bir test isteyebilir. Ürik asit birikip birikmediğini öğrenmek için eklemlerinizden bir sıvı örneği toplayacaklardır. Ayrıca ekleminizin bir röntgenini çekmek isteyebilirler.
Gut Tedavisi
Gut hastalığı tedavisi sadece doktorunuza düzenli olarak muayene olmanızı gerektirmektedir. Şiddetli komplikasyonlarınız varsa veya kronik tophaks gut gelişirse doktorunuz sizi romatologlara yönlendirebilir. Bu tip bir doktor artrit konusunda uzmanlaşmıştır.
Doktorunuzun reçeteli tedavi planı gut hastalığınızın evresine ve ciddiyetine bağlı olacaktır. Gut hastalığı ilaçları şunlardır:
- Kolsin oral tablet: Ekleminizde ağrıyı azaltmak için
- Steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar: Ekleminizdeki iltihabı ve ağrıyı azaltmak için
- Kortikosteroidler: Ekleminizdeki iltihabı ve ağrıyı azaltmak için
- Ürikoliz
- Projezik
İlaçlar ile doktorunuz semptomlarınızı yönetmenize ve gelecekteki gut atakları riskinizi azaltmanıza yardımcı olacak yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir. Örneğin size şunları önerebilir:
- Diyeti ayarla
- Alkol alımını azalt
- Kilo ver
- Sigarayı bırak
Gut Komplikasyonları
Eğer tedavi edilmezse gut hastalığı sonunda eklemlerinizi yakınında iltihaplı şişkinlikler gelişmesine neden olabilir. Bu eklemlerinize kalıcı olarak hasar verebilir ve şiddetli ağrılara neden olabilir.
Gut Nasıl Önlenir?
Gutun önlenmesine yardımcı olmak için birçok adım atabilirsiniz. Örneğin:
- Alkol alımınızı sınırlandırın
- Kabuklu deniz hayvanları sığır eti domuz eti ve sakatat gibi pürin bakımından zengin yiyecekleri azaltın
- Sebze açısından zengin az yağlı bir diyet uygulayın
- Kilo verin
- Sigara içmeyi bırakın
- Egzersiz yapın
- Bol su tüketin
