ÖTV Kanunu'nun 2002 yılında yürürlüğe girmesiyle birlikte sıfır araçlara uygulanan ÖTV oranları yüzde 27 ila yüzde 50 aralığında değişiyordu. Ancak bugün geldiğimiz noktada, bu oranlar yüzde 45 ila yüzde 220 aralığına kadar yükseldi. Bu durum, vergi uzmanlarına göre ikinci el otomobil talebinin arttığını gösteriyor. Vergi uzmanları ayrıca, otomobillerden alınan vergilerde vatandaşların lehine bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu vurguluyorlar.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Eylül sonu itibarıyla ülkede kayıtlı 26 milyon 129 bin 4 taşıt bulunurken, Ocak-Eylül döneminde trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki yıla göre yüzde 0,6 azalarak 907 bin 499 adete düştü. Aynı dönemde 27 bin 66 taşıtın kaydı ise silindi.
Ekonomist ve vergi uzmanı Ulaş İke, otomobil satışlarını değerlendirdi. İke, 2022 yılında 27 Avrupa Birliği ülkesinde 100 Euro'ya satın alınan bir aracın Türkiye'de 144 Euro'ya ulaştığını belirtti. AB İstatistik Ofisi Eurostat'ın verilerine göre Türkiye, Avrupa'da araç fiyatlarının en yüksek olduğu ülke konumunda. Bu yüksek fiyatların başlıca nedeni ise vergiler olarak öne çıkıyor. Eurostat verilerine göre, 2020 yılı sonunda Avrupa'da bin kişiye ortalama 560 otomobil düşerken, bu sayı Türkiye'de bin kişiye sadece 157 otomobil ile sınırlı.
İkinci el otomobil piyasasının, sıfır araçlara ulaşmanın zorluğu nedeniyle büyüdüğünü vurgulayan İke, enflasyonun vergileri doğrudan etkilediğine dikkat çekti. ÖTV oranının, aracın vergisiz fiyatı olan ÖTV matrahına dayandığını ve fiyat arttıkça oranın da yükseldiğini belirtti. ÖTV Kanunu'nun başladığı 2002 yılında yüzde 27 ila yüzde 50 arasında değişen oranların bugün yüzde 45 ila yüzde 220 arasında olduğunu ifade etti. Bu nedenle otomotiv firmalarının sıfır araçlarda A, B ve C segmentlere odaklandığını ve bu segmentlerin sıfır araç satışlarının yüzde 90'ını oluşturduğunu söyledi. İke ayrıca, sıfır otomobil fiyatlarının yükseldikçe ikinci el araçlara olan talebin arttığını da ekledi.
İke, TÜİK'in 2022 yılı sonu itibarıyla yayınladığı verilere göre Türkiye'de trafiğe kayıtlı taşıtların ortalama yaşının 14,8 olduğunu ve bu oranın otomobiller için 14 olduğunu belirtti. Hem trafik güvenliği hem de vatandaşların ekonomik refahı açısından otomobillerden alınan vergilerde vatandaşların lehine bir düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı.
