Madde kullanım bozukluğu olarak da adlandırılan uyuşturucu bağımlılığı, kişinin beynini ve davranışını etkileyen ve yasal veya yasa dışı bir uyuşturucu veya ilacın kullanımını kontrol edememesine yol açan bir hastalıktır. Alkol, esrar ve nikotin gibi maddeler de uyuşturucu olarak kabul edilir. Bağımlı olduğunuzda, verdiği zarara rağmen ilacı kullanmaya devam edebilirsiniz.
Uyuşturucu bağımlılığı, sosyal ortamlarda eğlence amaçlı bir ilacın deneysel kullanımıyla başlayabilir ve bazı insanlar için uyuşturucu kullanımı daha sık hale gelir. Diğerleri için, özellikle opioidlerle, uyuşturucu bağımlılığı, reçeteli ilaçlara maruz kalmakla veya ilacı reçete eden bir arkadaş veya akrabadan ilaç almakla başlar.
Bağımlılık riski ve ne kadar hızlı bağımlı hale geldiğiniz uyuşturucuya göre değişir. Opioid ağrı kesiciler gibi bazı ilaçlar diğerlerinden daha yüksek risk taşır ve daha çabuk bağımlılığa neden olur.
Zaman geçtikçe, yüksek almak için ilacın daha büyük dozlarına ihtiyacınız olabilir. Yakında sadece iyi hissetmek için ilaca ihtiyacınız olabilir. Uyuşturucu kullanımınız arttıkça, uyuşturucusuz kalmanın giderek zorlaştığını görebilirsiniz. Uyuşturucu kullanımını bırakma girişimleri yoğun isteklere neden olabilir ve fiziksel olarak hasta hissetmenize neden olabilir.
Uyuşturucu bağımlılığınızı yenmek ve uyuşturucudan uzak kalmak için doktorunuzdan, ailenizden, arkadaşlarınızdan, destek gruplarından veya organize bir tedavi programından yardıma ihtiyacınız olabilir.
Uyuşturucu Bağımlısı Olduğunuzu Gösteren İşaretler
Uyuşturucu bağımlılığı belirtileri veya davranışları, diğerleri arasında şunları içerir:
- İlacı düzenli olarak kullanmak zorunda olduğunuzu hissetmek – her gün veya hatta günde birkaç kez
- Diğer düşünceleri engelleyen ilaca yönelik yoğun dürtülere sahip olmak
- Aynı etkiyi elde etmek için zamanla daha fazla ilaca ihtiyaç duyulması
- Planladığınızdan daha uzun bir süre boyunca daha fazla miktarda ilaç almak
- İlacın tedarikini sağladığınızdan emin olmak
- Gücünüz yetmese bile ilaca para harcamak
- Uyuşturucu kullanımı nedeniyle yükümlülükleri ve iş sorumluluklarını yerine getirmemek veya sosyal veya eğlence etkinliklerini kısmamak
- Hayatınızda sorunlara yol açtığını veya size fiziksel veya psikolojik zarar verdiğini bildiğiniz halde ilacı kullanmaya devam etmek
- Normalde yapmayacağınız uyuşturucuyu almak için hırsızlık yapmak gibi şeyler yapmak
- Uyuşturucunun etkisi altındayken araba kullanmak veya diğer riskli faaliyetlerde bulunmak
- Uyuşturucu almak, ilacı kullanmak veya ilacın etkilerinden kurtulmak için çok fazla zaman harcamak
- Uyuşturucu kullanmayı bırakma girişimlerinizde başarısız olmak
- İlacı almayı bırakmaya çalıştığınızda yoksunluk belirtileri yaşıyorsanız
Uyuşturucu Kullanan İnsanların Hareketleri
Uyuşturucu kullanımının belirtileri, ilacın türüne göre değişiklik gösterebilir. Aşağıda uyuşturucu kullanan insanların hareketlerine dair birkaç örnek bulacaksınız.
Esrar içen birisi nasıl anlaşılır
İnsanlar esrarı sigara içerek, yemek yiyerek veya ilacın buharlaştırılmış bir formunu teneffüs ederek kullanırlar. Esrar genellikle alkol veya yasa dışı uyuşturucular gibi diğer maddelerden önce gelir veya bunlarla birlikte kullanılır ve genellikle denenen ilk uyuşturucudur.
Belirtileri ise şu şekildedir;
- Bir öfori hissi veya “yüksek” hissetme
- Artan görsel, işitsel ve tat algısı duygusu
- Artan kan basıncı ve kalp hızı
- Kırmızı gözler
- Kuru ağız
- Azaltılmış koordinasyon
- Konsantre olma veya hatırlama zorluğu
- Yavaşlamış reaksiyon süresi
- Anksiyete veya paranoyak düşünme
- Giysilerde veya sarı parmak uçlarında kenevir kokusu
- Alışılmadık zamanlarda belirli yiyecekler için abartılı istek
Uzun süreli kullanım genellikle aşağıdaki sorunlarla ilişkilendirilir:
- Azaltılmış zihinsel keskinlik
- Okulda veya işte düşük performans
- Azaltılmış arkadaş ve ilgi alanları
Katkılı esrar kullanan birisi nasıl anlaşılır
K2 veya Spice olarak da adlandırılan sentetik kannabinoidler, kuru otların üzerine püskürtülür ve ardından tütsülenir, ancak bitki çayı olarak hazırlanabilir. Üretici iddialarına rağmen, bunlar “doğal” veya zararsız ürünlerden ziyade kimyasal bileşiklerdir. Bu ilaçlar esrara benzer bir “yüksek” üretebilir ve popüler ama tehlikeli bir alternatif haline geldi.
Belirtileri ise şu şekildedir;
- Bir öfori hissi veya “yüksek” hissetme
- Yüksek ruh hali
- Değişen görsel, işitsel ve tat algısı
- Aşırı kaygı veya ajitasyon
- Paranoya
- halüsinasyonlar
- Artan kalp hızı ve kan basıncı veya kalp krizi
- Kusma
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
Ekstazi kullanan birisi nasıl anlaşılır
“Şeker atmak” olarak da adlandırılan ikame edilmiş katinonlar, ecstasy (MDMA) ve kokain gibi amfetaminlere benzer zihin değiştiren (psikoaktif) maddelerdir. Paketler, algılanmaması için genellikle diğer ürünler olarak etiketlenir.
Adına rağmen, bunlar Epsom tuzları gibi banyo ürünleri değildir. İkame edilmiş katinonlar yenebilir, burundan çekilebilir, solunabilir veya enjekte edilebilir ve son derece bağımlılık yapar. Bu ilaçlar, tehlikeli sağlık etkilerine ve hatta ölüme neden olan ciddi zehirlenmelere neden olabilir.
Belirtileri ise şu şekildedir;
- Artan sosyallik
- Artan enerji ve ajitasyon
- Artan cinsel dürtü
- Artan kalp hızı ve kan basıncı
- Açıkça düşünme sorunları
- Kas kontrolünün kaybı
- Paranoya
- Panik ataklar
- Halüsinasyonlar
- Psikotik ve şiddet içeren davranış
Met, kokain ve diğer uyarıcılar
Uyarıcılar arasında amfetaminler, met (metamfetamin), kokain, metilfenidat (Ritalin, Concerta, diğerleri) ve amfetamin-dekstroamfetamin (Adderall, Adderall XR, diğerleri) bulunur. Genellikle bir “yüksek” arayışında veya enerjiyi artırmak, işte veya okulda performansı artırmak veya kilo vermek veya iştahı kontrol etmek için kullanılırlar ve kötüye kullanılırlar.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir;
- Neşe ve aşırı güven duygusu
- Artan uyanıklık
- Artan enerji ve huzursuzluk
- Davranış değişiklikleri veya saldırganlık
- Hızlı veya başıboş konuşma
- İrileşmiş gözbebekleri
- Karışıklık, sanrılar ve halüsinasyonlar
- Sinirlilik, endişe veya paranoya
- Kalp atış hızı, kan basıncı ve vücut sıcaklığındaki değişiklikler
- Kilo kaybı ile bulantı veya kusma
- Bozulmuş yargı
- Burun tıkanıklığı ve burnun mukoza zarında hasar (uyuşturucu horluyorsa)
- Ağız yaraları, diş eti hastalığı ve sigara içen ilaçlardan diş çürümesi (“meth ağzı”)
- Uykusuzluk hastalığı
- İlaç yıprandıkça depresyon
Aile bireylerinde sağlıksız ilaç kullanımının fark edilmesi
Yukarıda bahsettiğimiz uyuşturucu kullanan insanların hareketleri, bazen ergenlikteki normal huysuzluk veya kaygıyı uyuşturucu kullanımının belirtilerinden ayırt etmek zordur. Çocuğunuzun veya diğer aile üyenizin uyuşturucu kullandığına dair olası belirtiler şunlardır:
- Okulda ya da işte sorunlar
- Fiziksel sağlık sorunları
- İhmal edilmiş görünüm
- Davranış değişiklikleri
- Para sorunları
Uyuşturucu bağımlılığı tedavisinde geç kalınmak ölüme varan sonuçlar doğurabilir. Çevrenizde herhangi bir yakınınızın bu tip bir uyuşturu kullandığına şahit olursanız derhal 112 servisini arayarak yaradım isteyin.
