Hayatınız boyunca bir defa panik atak nöbeti geçirebilir veya kronik olarak bu sorunla karşılaşabilirsiniz. Kronik panik atak tedavi edilmezse, tekrar panik atak geçirme korkusu nedeniyle başka insanlardan ve halka açık alanlardan uzak durmaya başlayabilirsiniz. Bu durum, panik bozukluğu geliştirdiğinizin bir işareti olabilmektedir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik atak, sempatik sinir sistemini tetiklemektedir. Sempatik sinir sistemi tehlikeyle karşılaştığınız durumlarda “savaş ya da kaç” mekanizmasını devreye sokmaktadır.
Panik atak ani ve uyarı olmadan ortaya çıkabilmektedir. Semptomlar yavaş yavaş şiddetini artırır ve on dakika sonrasında zirveye ulaşır. Bu semptomlar:
- Göğüs ağrısı
- Yutkunma güçlüğü
- Nefes almada zorlanma
- Nefes darlığı
- Hiperventilasyon
- Yüksek nabız
- Baş dönmesi
- Sıcak basması
- Titreme
- Terleme
- Mide bulantısı
- Karın ağrısı
- Karıncalanma veya uyuşma
- Ölüm korkusu
Bazı durumlarda tekrar panik atak geçirme korkusu yaşayabilirsiniz. Bu durum, panik bozukluğu geliştirdiğinizin bir işareti olabilmektedir.
Panik atak hayati bir tehlike arz etmese de semptomları kalp krizi gibi ölümcül sağlık sorunlarına benzer olabilmektedir. Panik atak belirtileri gözlemliyorsanız, kalp krizi ihtimalini ortadan kaldırmak için acilen tıbbi yardım almanız gerekmektedir.
Panik Atak Sebepleri Nelerdir?
Panik atağın kesin sebebi genellikle bilinmemektedir. Bazı durumlarda ruhsal sağlık durumu etkili olabilmektedir. Bu duruma örnek olarak:
- Panik bozukluğu
- Agorafobi gibi fobiler
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Yaygın anksiyete bozukluğu
Stres de panik atak nöbetlerine sebep olabilmektedir.
Kimlerin Panik Atak Geçirme Riski Yüksektir?
Çeşitli faktörler panik atak geçirme riskinizi artırabilmektedir. Bu faktörler:
- Ailenizde panik atak hastası bulunması
- Çocukluk döneminde yaşanan istismar
- Stresli bir ortamda çalışmak veya yaşamak
- Trafik kazası gibi travmatik olaylar
- Bebek sahibi olmak gibi hayatınızı büyük ölçüde değiştiren olaylar
- Sevilen birini kaybetmek
Fobi veya TSSB gibi zihinsel sorunlara sahip olmak da panik atak riskinizi artırabilmektedir.
Panik Atak Teşhisi Nasıl Konur?
Panik atak teşhisi için doktorunuz öncelikle semptomlarınız ve tıbbi geçmişiniz hakkında detaylı bilgi edinecektir. Ardından fiziksel muayene ve kalp krizi ihtimalini elemek için elektrokardiyogram (EKG) benzeri testler yapılacaktır.
Ayrıca, tiroid hormon düzeylerini kontrol etmek için kan testleri yapılması da gerekmektedir. Hormonal dengesizlikler, kalp ritmi bozukluklarına yol açabilmektedir.
Panik bozukluğu veya başka bir akıl sağlığı sorununuz olduğundan şüpheleniliyorsa doktorunuz sizi bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir. Aşağıdaki maddeler sizin için geçerliyse panik bozukluğu hastası olabilirsiniz:
- Sık panik atak nöbetleri
- Tekrar panik atak geçirme korkusu
- Panik atak geçirme korkusu nedeniyle yaşam tarzı veya davranışlarda değişikliğe gitme
Panik Atak Tedavisi Nasıl Yapılır?
Doktorunuz panik atağın sahip olduğunuz farklı ruhsal sağlık sorunlarına bağlı olduğundan şüphelenirse sizi bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir. Doktorunuz durumunuza bağlı olarak, semptomları en aza indirgemek amacıyla ilaç, terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir.
İlaç Tedavisi
Doktorunuz aşağıdaki ilaçlardan bir veya daha fazlasını önerebilir:
- Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI): Bu ilaçlar arasında fluoksetin, paroksetin ve sertralin bulunmaktadır. Panik atakların önlenmesinde ilk yöntem olarak kullanılmaktadırlar çünkü diğer ilaçlardan daha az yan etkiye sahiptirler.
- Benzodiazepin: Bu ilaçlara örnek olarak alprazolam, klonazepam ve lorazepam verilebilir. Bu ilaçlar merkezi sinir sistemine etki eder ve hafif bir yatıştırıcı etkiye sahiptir.
- Beta blokerler: Bu ilaçlar arasında karvedilol, propranolol ve timolol bulunur. Terleme, baş dönmesi ve yüksek nabız benzeri panik atak ile ilişkili semptomları azaltmaktadırlar.
- Selektif norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI): Venlafaksin, panik bozuklukların tedavisinde kullanılan, FDA onaylı bir SNRI’dır ve atakların önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Terapi
Panik bozukluğunuz veya başka bir ruhsal sağlık sorununuz varsa, doktorunuz bilişsel davranışçı terapi gibi psikoterapi tekniklerini önerebilir. Terapistiniz panik ataklarınızla bağlantılı düşünce, davranış ve tepkileri incelemeye çalışacaktır. Bu, korkularınızı ve endişelerinizi azaltmanıza ve gerçek tehditleri diğerlerinden daha iyi ayırt etmek için beyninizi eğitmenize yardımcı olabilmektedir.
Destek gruplarına katılmak da panik bozukluğunu yönetmenize ve korku, endişe ve stresle başa çıkmak için farklı mekanizmalar geliştirmenize yardımcı olabilmektedir.
Yaşam Tarzında Yapılan Değişiklikler
Stresi azaltmak ve sağlığınızı iyileştirmek için girişimde bulunmak panik atak geçirme sıklığınızı azaltabilmektedir. Örneğin, yeteri kadar uyuyabilmek ve fiziksel olarak aktif olmak stres seviyenizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Derin nefes alma veya kas gevşemesi gibi stres yönetimi teknikleri de size bu konuda yardımcı olabilir. Alkol, kafein ve uyuşturucu tüketimini önlemek veya sınırlamak da oldukça önemlidir.
Panik Atak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Panik atak tedavi edilmediğinde aşağıdaki sorunlara yol açabilmektedir:
- Tekrar atak geçirme olasılığını düşünürken endişelenmek
- Atak geçirme korkusuyla başka insanlardan veya halka açık yerlerden sakınmak
- Agorafobi (halka açık yerlerde olma korkusu ) geliştirmek
Bu sorunlardan kaçınmak için panik atak tedavisi görmeniz yararınıza olacaktır.
Panik Atak Nasıl Önlenir?
Çoğu panik atak nöbeti ani gelişmektedir. Bu nedenle, panik atağı önlemek oldukça zordur.
Bununla birlikte, panik atak riskini azaltmak için yaşam tarzınızda belirli değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin:
- Dengeli beslenme
- Düzenli egzersiz
- Kaliteli uyku
- Daha stressiz bir yaşam
Panik atak nöbeti geçirdikten sonra doktorunuzdan yardım almanız yararınıza olacaktır. Doğru tedaviyle gelecekte panik atak nöbetlerinden kaçınabilirsiniz.
