8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydı bulunan milyonlarca vatandaş, EYT yasası sayesinde emeklilik hakkına kavuştu. Ancak aynı dönemde sanayi veya işletmelerde stajyer ya da çırak olarak çalışıp SSK sicil kartı bulunan kişiler bu haktan yararlanamadı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre, staj döneminde yatırılan primler yalnızca “İş Kazası ve Meslek Hastalığı” (Kısa Vadeli Sigorta) kapsamına girdiği için, emeklilik hesaplamasında “Uzun Vadeli Sigorta Başlangıcı” olarak sayılmıyor. Bu teknik ayrım, yıllardır süren mağduriyet tartışmalarının da temelini oluşturuyor.
Masadaki Çözüm: Staj Borçlanması Formülü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile TBMM gündemine taşınan talepler doğrultusunda, staj mağdurları için "Avukat ve Doktorlara Tanınan Hakkın" benzerinin getirilmesi konuşuluyor.
-
Mevcut Durum: Şu an sadece avukatlar stajda geçen sürelerini, kadınlar ise staj sonrası doğumlarını borçlanabiliyor.
-
Beklenen Düzenleme: Yeni hazırlanacak bir Torba Kanun teklifi ile, 1999 öncesi staj veya çıraklık yapmış kişilere, bu süreleri para karşılığı (güncel asgari ücret üzerinden) borçlanma hakkı verilmesi hedefleniyor.
Başlangıç Tarihi Geriye Çekilecek Eğer bu düzenleme hayata geçerse;
-
Stajyer olarak işe başlanan tarih, resmi sigorta başlangıcı (Hizmet Başlangıcı) olarak tescil edilecek.
-
Örneğin; 1998 yılında staj yapmış ama normal sigortası 2001 yılında başlamış bir vatandaş, borçlanma yaparak girişini 1998'e çekecek.
-
Böylece 2000 sonrası girişli olduğu için EYT'yi kaçıranlar, otomatik olarak EYT kapsamına girecek ve yaş şartı aranmaksızın emekli olabilecek.
Staj ve Çıraklık Mağdurları Federasyonu ve ilgili sivil toplum kuruluşları, seçim dönemlerinde verilen sözlerin tutulmasını bekliyor. Uncon olarak süreci takip ediyoruz; şu an için Meclis Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmuş kesinleşmiş bir kanun maddesi bulunmamakla birlikte, kamuoyu baskısının artmasıyla konunun 2026 bütçe görüşmeleri sonrasında veya yeni bir yargı paketiyle yasalaşması kuvvetle muhtemel görünüyor. Vatandaşların resmi açıklamaları beklemesi ve sosyal medyadaki asılsız "Yasa Çıktı" haberlerine itibar etmemesi önemlidir.
