Bursa Uludağ Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Yüksel Okşak, Tramp'ın ithal edilen mobilyalara %30 ile %50 arasında vergi getirmesinin konuşulduğunu, ülkenin önemli üretim merkezi İnegöl başta olmak üzere Türkiye mobilya sektörünün acil önlemler alması gerektiğini söyledi.
Doç. Dr. Yüksel Okşak ABD Başkanı Trump'ın, mutfak dolabı ve banyo vanitelerinde % 50, döşemeli mobilyada % 30 gibi oranlarla yeni vergiler getirmesinin an meselesi olduğunu iddia etti.
30 Eylül’de Beyaz Saray'ın Section 232 (ABD Ticaret Genişleme Yasası’nın 232’nci Bölümü – ulusal güvenlik) dayanağıyla resmileştirerek bir başkanlık metni yayımladığını söyleyen Doç. Dr. Yüksel Okşak, Yumuşak odun/keresteye %10, Mutfak dolabı, banyo vanitesi ve döşemeli ahşap ürünlere %25 şeklinde uygulanacak tarife 14 Ekim 2025’te başlayacak.
1 Ocak 2026’dan itibaren bazı ülke ve ürün gruplarında oranlar %50’ye kadar yükseltilebilecek. Bu politika adımını Türkiye–ABD mobilya ticaretinin “fotoğrafı” üzerinde okumak gerekiyor. Makro cephede ABD’de kısa vadede fiyat artışı ve tedarik sürelerinde uzama en temel beklentiler arasında olacaktır. Bu durum, perakendeci kârlılıklarını geçici olarak baskılarken özellikle yerli üretim kümelerine kısmi kazanım sağlayabilir." dedi
Doç. Dr. Yüksel Okşak, Türkiye açısından ABD, toplam mobilya ihracatı içinde küçük ama hızlı büyüyen bir pazar olduğunu da hatırlatarak, " %25–50 bandında kalıcılaşan bir tarife Türk mobilya sektörünün ABD büyüme tezini zayıflatır. Buna karşı ABD içinde son işlem/near-shoring (yakın bölge tedariki) ve ürün yeniden mühendisliğiyle etkinin yönetilebilir olduğunu, toplam yaklaşık 4,5 milyar dolarlık ihracat ölçeğinde ABD kaynaklı daralmanın başka pazarlara kaydırılabildiği ölçüde telafi edilebileceğini değerlendiriyorum." diye konuştu.
İNEGÖL MOBİLYA SEKTÖRÜNDE FOTOĞRAF NASIL?
Trump’ın mobilya sektörüne olası tarife etkisini kabaca 3 kanal üzerinden yürüdüğünü söyleyen Doç. Dr. Yüksel Okşak, "ABD girişinde maliyet şoku: İnegöl’den ABD’ye giden koltuk/sofa, sandalye, yemek odası, yatak bazalı döşemeliürünler ve mutfak-banyo grupları, 14 Ekim’den itibaren +%25 maliyetle girecek. FOB/EXW aynı kalsa bile ABD inişinde vergi farkı doğar (İthalatçı marjı kısmen emerse etki nihai fiyata~%8–12 yansır; emmezse ~%12–20 bandına çıkar). Talep ve rekabet: ABD yerli üretimi kısa vadede açığı kapatamaz. Kısa vadede fiyatlar yükselme ve terminler uzama eğiliminde olur. Sektörde North Carolina–High Point ekseni yeniden canlılık bulacaktır. Savunma dosyalarıyla çakışma: Şilte (mattress) gibi bazı kalemlerde anti-damping (AD) tedbirleri 2021’den beri yürürlükte. 232 tarifesi bu dosyaların üstüne binebilir (kümülatif yük). İlk sayısal kestirim: İnegöl’ün ABD kanalı ürün karmasına bağlı olarak, tam geçişte hacim %15–30 daralabilir; maliyet paylaşımı yapılırsa kayıp %10–20 bandında kalır." diye konuştu.
KİM, NE KADAR ETKİLENİR?
İnegöllü mobilyacılara altın tavsiyelerde bulunan Doç. Dr. Yüksel Okşak, "Döşemeli oturma grubu / bazalı karyola: En doğrudan vurulan alan; %25 tabanla ABD liste fiyatlarını revize etmek veya marjı paylaşmak gerekir. Modüler sevkiyat (SKD/CKD) veABD’de “last-mile finishing” marjı korumada işe yarar. Mutfak dolabı & banyo vanitesi: Tavan söylemler (%50) en çok bu kalemde dillendirildi; %25 başlangıç artık çok net. ABD’de RTA (ready-to-assemble) montaj ve bileşen bazlı tedarik stratejileri kritik önemde. Yatak/şilte: Mevcut anti-damping (AD) nedeniyle “232 + AD” çifte yük ihtimali var. Bukalemde ABD içi hafif montaj ve ürün menşe/malzeme kurgusu hukuken dikkatle tasarlanmalıdır. Gövde/dolap grubu (gardırop/şifonyer): STURDY (tip-over) standardı ve etiketleme şartları artık zorunlu." dedi.
İNEGÖL İÇİN FIRSAT PENCERESİ VAR MI?
İTSO'nun ABD'de atacağı adımların önemine de değinen Doç. Dr. Yüksel Okşak, "TAFEX İnegöl’ün daha doğrusu İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın ABD pazarına yönelik kurduğu şemsiye yapı… Bu şirket Miami merkezli ve pazar giriş danışmanlığı, lojistik, depolama, satış organizasyonu ve tanıtım fonksiyonlarını üstleniyor; ABD’de depo/warehouse kurulum hazırlıkları da yapıyor. Elbette bu şirket kurulurken asıl amaç Trump’ın tarifelerinden korunmak değil; İnegöl mobilyasının ABD pazarında açılmasıydı ama sorun yok tarife ile mücadele de önemli bir silahımız olabilir. Nasıl mı? İthalatçı kayıt (IOR) & konsolidasyon: TAFEX, İnegöl üreticileri adına tek IOR ve konsolide giriş kurgulayarak evrak standardizasyonu sağlayarak, TSCA/STURDY denetimini ve CBP iletişimini profesyonelleştirebilir ve sınırdaki gecikme maliyetini düşürebilir. High Point odaklı showroom-depo: High Point (NC) yılda iki kez dünyanın en büyük mobilya fuarı olarak yer almakta. Şirket bunu fırsata çevirebilir. SKD/CKD ve “last-mile finishing”: Modüler (yarı/komple sökülmüş) setlerin ABD’de son montaj/kaplama ile tamamlanması, lojistik maliyeti ve hasar riskini düşürür; tedarik esnekliği sağlar. Bu da TAFEX için önemli bir hedef olabilir. RTA (flat-pack) ve komponent stratejisi: Mutfak/dolapta ABD’de montaja hazır RTA sevkiyatı + ABD içi komponent tedariği (menteşe, ray, kulp vb.) ile fiyat hassasiyetinde rekabet gücü artar. TAFEX bunu da düşünebilir. ABD perakendecisiyle PL/JV: TAFEX üzerinden private label (PL) sipariş ve ortak girişim (JV) sözleşmeleri tanzim edilebilir. Tarife maliyetini “pass-through” ile paylaşmayı kolaylaştırabilir. İade/yeniden işleme yönetimi TAFEX marifetiyle ABD içinde yapılabilir. TAFEX üzerinden ABD içi garanti/iade merkezli “no-hassle” servis vaadi oluşturulabilir. “İnegöl Crafted” ortak menşei hikâyesi + kalite belgeleri (TSCA TPC listeleri) ile alıcı güveni temin edilebilir. İnegöl, ölçekli ve çevik üretim kapasitesiyle tarife şokunu TAFEX destekli ABD-içi lojistik/uyum altyapısına dönüştürdüğünde rekabet gücünü korur. Kısa vadede maliyetpaylaşımı ve ürün mühendisliği ile düşecek talebi yumuşatmak; orta vadede High Point merkezli kalıcı varlık (depo-showroom-servis) kurmak, ABD’de markalı ve PL satışını büyütmek için en etkin hattır. Hedef ne? ABD pazarından vazgeçmek yok; stratejiyi güncellemek var" şeklinde konuştu.
