Ayşe Leyla Gencer Kimdir?
Bir zamanların unutulmaz eserlerine imza atan Türk opera sanatçısı Leyla Gencer, 1928 yılında Polonezköy’de dünyaya geldi. Annesi, Polonyalı bir Katolik olan Alexandra Angela Minakovska evlendikten sonra Müslüman olmuş ve Atiye ismini almıştır. Babası ise Safranbolu’nun Müslüman ahalisinden Hasanzade İbrahim efendidir. Soyadı kanunundan sonra Çeyrekgil soy ismini almışlardır.
Müziğe olan tutkusu daha çocuk yaşlarında başlayan Leyla Çeyrekgil; Fransız olan dadısından Fransız kültür ve edebiyatını öğrenmiş; müzik, sanat, tiyatro alanında geniş bilgiler almıştır. Pazar günleri dadısıyla kiliseye gidip ilahilere eşlik etmekten büyük zevk aldığını ve tiyatro ve müzik sevgisinin buradan geldiğini söylemiştir.
Babasını genç yaşta kaybeden Leyla Çeyrekgil, henüz 18 yaşında İbrahim Gencer ile evlenmiş ve tanındığı Leyla Gencer ismini almıştır. Gencer’in eğitim opera hayatında eşinin en büyük destekçisi olduğu bilinmektedir.. Diva, eşini de kaybettikten sonra bir daha evlenmemiş kendini sanatına ve yeni öğrencilerine adamıştır.
Eğitim hayatı
Leyla Gencer lise öğrenimini İstanbul İtalyan lisesinde tamamlamış sonrasında Beyazıt Kütüphanesinde işe başlamıştı ve aynı zamanda İstanbul Devlet Konservatuarı‘nda öğrenim hayatına devam etti.
Daha o zamanlarda kendine koyduğu hedefse Milano La Scala Operası‘nda sahne almaktı. Şan, ses teknikleri, solfej ve armoni eğitimleri aldı. Eğitim aldığı kişilerin arasında Muhittin Sadak, Cemal Reşit Rey, Reine Gelenbevi gibi isimler bulunmaktadır.
İtalya’dan Ankara Devlet Konservatuarı‘nda ders vermek için gelen ünlü Soprano Giannina Arangi ile tanıştıktan sonra eğitim hayatına Ankara’da devam etmiştir. Kendine koyduğu hedef doğrultusunda giden Gencer, İtalyan tenor Apollo Granforte, Adolfo Camozzo, Di Ferdinando, George Reinwald gibi hocalardan da ders almaya devam etmiştir.
Kariyeri
Ankara Devlet Tiyatrosu‘nda 1950-1958 yılları arasında görev almış ve kariyerine 1950 yılında Cavalleria Rusticana eserindeki “Santuzza” rolüyle başlamıştır. İtalya’da da sahne aldığı ilk eser de yine bu olmuştur.
1953 Türkiye ve İtalya arasında imzalanan Kültür Antlaşması ile Roma’ya gidip orada sanatseverleri sesi ile büyülemiş bir yıl sonrasında Napoli’deki San Carlo Operasında yeniden sahne almıştır.
Dünyaya açılan Leyla Gencer San Francisco Operası‘nın bünyesinde 1957 temsil yılında La Trivata eserinde Violeta karakterini başarıya seslendirmesi ile 1957 yılında hedefi ve hayali olan La Scala’da sahne alma fırsatını yakalamıştır. Milano’ya yerleşen Gencer 25 yıl burada başrolde sahne aldı. İtalya’dan vatandaşlık teklif etseler de bu teklifi kabul etmedi. Sonraki yıllarda da adı hep başarı ile anılan Gencer, 1987’de Uluslararası İstanbul Festivali‘ne katılmış ve Aya İrini’de konser vermiştir.
1992 yılına kadar 23 bestecinin 72 eserini repertuarına alan sanatçı sonraki yıllarda yeni öğrenciler yetiştirmek için İstanbul ve Ankara‘da seminer ve eğitimler düzenleyip ışığını yeni sanatçılarda parlatmaya devam etmiştir.
Türkiye’de opera sanatını tanıtmak, geliştirmek ve sevdirmek için büyük bir çaba sarfetmiş olan Leyla Dinçer, 1988 yılında Devlet Sanatçısı unvanı almış olup hayatı boyunca pek çok başarı hikâyesine ismini yazmıştır.
Bizlerden ayrılışı
Leyla Gencer, 10 Mayıs 2008’de Milano’daki evinde kalp ve solunum yetmezliğine bağlı olarak hayata veda etmiştir.
Hayatta olduğu yıllarda Dünya basınında genellikle başarıyla yer alan sanatçı, düzenlenen cenaze töreni ile eleştirilere mağruz kalmıştır.
12 Mayıs günü düzenlenen cenazesi Milano’da La Scala Operası’nın Santa Babila Kilisesi‘nde kalabalık bir törenle yapılmıştır.
Cesedinin krematoryuma götürülmeden önce sanatçının aile bireylerinin İslam inancı doğrultusunda dua merasimi düzenlenmiştir.
Sanatçı vasiyeti olarak küllerinin İstanbul Boğazı‘na dökülmesini istemiştir. Vasiyetine uyularak 16 Mayıs günü gerçekleşen, Dolmabahçe Sarayı ile Dolmabahçe Camii arasındaki törenle birlikte külleri boğaz sularına dökülmüştür.
Doğduğu şehirde unutulmadı
İstanbul Kadıköy Süreyya Operası’nda Ölümünün 14. Yılı için sanatçı için İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin düzenlediği Leyla Gencer’i anma konseri düzenlenip sevenleri tarafından unutulmamıştır.
Düzenlenen konser gösterisinde Giuseppe Verdi’nin ‘Macbeth’, Amilcare Ponchielli’nin ‘La Gioconda’, ‘La Forza del Destino’ ve ‘Don Carlo’, Giacomo Puccini’nin ‘Manon Lescaut’ ve ‘Tosca’, Francesco Cilea’nın ‘Adriana Lecouvreur’ son olaraksa Umberto Giordano’nun ‘Andrea Chenier’ operalarından aryalar seslendirildi. Leyla Gencer’in hayatından izlenilen video kesitlerin ardından piyano eşliğinde, birçok sanatçı gösterimde yer aldı.
