Karabağ'da silah zoruyla kurulan ve 32 yıl süren işgal rejimi, 28 Eylül 2023 tarihinde öğle saatlerinde imzalanan bir kararname ile son buldu. Karabağ'daki ayrılıkçı Ermenilerin kurduğu rejimin sonunu getiren imzanın atıldığı tarih, üç yıl önce başlayan savaşın yıldönümünden bir gün sonrasına denk geldi. Azerbaycan Türkiye'nin desteğiyle zafere ulaştığı 2020'deki İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından, 19 Eylül'de başlattığı askeri operasyonla bir günde Güney Kafkasya'nın kaderini tamamen değiştirdi.
Karabağ'ın tamamı işgalden kurtarılırken, Ermenistan tarafında özellikle Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün (CSTO) lideri Rusya'ya büyük bir öfke var. Neredeyse üç senedir Moskova ile büyük kriz yaşayan Erivan, son olarak Vladimir Putin'e tutuklama yolunu açan Uluslararası Ceza Mahkemesi üyeliğini onayladı.
30 YIL SÜREN AYNI TAKTİK
Uluslararası haber ajansı AFP tarafından dünyanın en uzun ve görünüşe bakılırsa en uzlaşmaz 'dondurulmuş çatışma'larından biri olan Karabağ'da, Azerbaycan'ın zaferine kadar oyalama taktiği başroldeydi. Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarını kana bulayıp işgal etmesinin ardından 1994'te Karabağ sorunun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) önderliğinde Minsk Grubu oluşturuldu. Fransa, Rusya ve ABD'nin başkanlık yaptığı gruba Türkiye, Almanya, İtalya, Belarus, İsveç ve Finlandiya da üyeydi. Yıllar süren müzakereler sonunda 2007'de Erivan ve Bakü'nün olumlu yaklaştığı bir plan ortaya konuldu ancak söz konusu plan hiçbir sonuca ulaşmadı.
Sınır hattında ölümcül çatışmalar kayda geçerken, Ermenistan Azerbaycan'ın topraklarından çekilmeyi birçok gerekçe öne sürerek kabul etmedi. Ta ki, 27 Eylül 2020'de başlayıp 44 gün sonra Azerbaycan'ın savaşı kazanması, Ermenistan'ın bozguna uğramasına kadar. İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'ndan neredeyse üç yıl sonra Azerbaycan'ın bir kez daha operasyon için düğmeye basması, bölgedeki işgal rejiminin 24 saatte diz çökmesine yetti. Ermeni ayrılıkçılar silahlarını bırakıp kağıt üstündeki yönetimi fesh ederken, Azerbaycan yetkilileriyle Karabağ sakinleri arasında yeniden entegrasyon için görüşmeler başladı.
DÜNYADA SON DAKİKA
Dahası, Azerbaycan lideri İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın yarın İspanya'da buluşması bekleniyordu. Zira taraflar arasında yalnızca ateşkes anlaşması vardı, barış müzakerelerine geçilmesi gündemdeydi. Ancak Aliyev bugün Grana'daya gidip Paşinyan'la buluşmayı reddetti.
Azerbaycan medyası, Bakü yönetiminin Türkiye'nin toplantıya mutlak surette katılmasında ısrarcı olduğunu, söz konusu önerinin reddedilmesi üzerine Aliyev'in İspanya'ya gitmekten vazgeçtiğini yazdı. Haberlere göre, Fransa ve Almanya Türkiye'nin masada olmaması için özel bir çaba sarf etti.
