Fermi’nin fizik çalışmalarının temeli, lise yıllarında eline geçen bir fizik kitabıyla oluşmaya başladı. Kitabın adı Elementorum Physicae Mathematicae idi. Matematik, astronomi, mekanik, akustik ve optik gibi konuların yer aldığı kitabın Enrico Fermi için değeri paha biçilemezdi. Henüz o yıllarda Dünyanın manyetik alanını hesaplama ve jiroskop üretme gibi birçok projede yer aldı. Babasının iş arkadaşı olan Adolfo Amidei’nin ona verdiği fizik ve matematik kitapları, fiziğe olan ilgisini artırdı ve kendisini bu alanda günden güne geliştirmesine fayda sağladı.
Enrico Fermi’nin Scuola Normale Supariore’deki Dönemi
Liseyi tamamladıktan sonra, Adolfo Amidei’nin de kendisine verdiği destekle Pisa şehrinde bulunan Scuola Normale Supariore (Bir Üniversite)’ye başvurdu ve girdiği sınavda birinci olmayı başardı. Ailesi ilk etapta buna karşı çıktı ve uzaklarda okumasını istemedi, ancak sonradan oğullarını kıramadılar ve kabul ettiler.
Sınavda, seslerin kendine has özellikleri konulu bir kompozisyon yazılması istendi. Fermi, Fourier analizi yoluyla titreşen kordonun kısmi diferansiyel denklemini üretip çözmeyi başardı.
Enrico Fermi’nin o dönemler danışman hocası olan Luigi Puccianti, kendisinin Fermi’ye öğrettiğinden çok, ondan öğrendiklerinin fazla olduğunu söylüyordu. Hatta Luigi defalarca kez Enrico Fermi’yi seminer vermesi için davet etmişti. Fermi bu dönemler daha çok kuantum mekaniği, genel görelilik ve atom fiziği alanlarında çalışmalarda bulundu.
Fiziğin her alanında oldukça kapsamlı bilgilere sahipti ve bu ilgi birikimi, çocukluk döneminden bu yana yaptığı eylemlere dayanıyordu. Astronomiden parçacık fiziğine, kuantum kuramlarından jeofiziğe kadar fiziğin bütün alanlarında engin bilgilere sahipti. “Her şeyi bilen adam” ve “Fiziğin Polimatı*” olarak anıldı.
Fermi henüz 53 yaşındayken mide kanserinden dolayı Amerika’daki evinde hayata veda etti.
Enrico Fermi’nin Bilime Olan Hizmetleri
Enrico Fermi, geliştirilmiş ilk nükleer reaktörü icat eden ekibin lideriydi ve bu nedenle atom çağı başlatıcılarından olarak sayılıyor. İyiye ve kötüye her türlü yontulabilecek olan bu buluş, dünya tarihinde büyük bir öneme sahip. Zira zararlı yönünden bahsedecek olursak, atom bombası üretmek gibi işlevlerin temeli bu buluşa dayanıyor.
Parçacık fiziği alanına katkıları da yadsınamayacak kadar büyük. Kozmik ışınların, uzayda manyetik bölgeler tarafından maddeye hız kazandırılmasıyla oluştuğu yönünde bir tahminde bulundu.
Wolfgang Pauli’nin 1925 senesinde “dışarlama” ilkesini formüle etti ve günümüzde Fermi-Dirac İstatistiği adıyla bilinen formüle başvurarak, bu ilkeyi normal şartlardaki gaza uyguladığı bir makale yayımladı.
Enrico Fermi’nin nükleer güçle ilgili birçok patentinin haricinde, çok sayıda kuramsal araştırmaları da vardı. Nötronlar tarafından tetiklenen radyoaktiflikle ilgili yaptığı çalışma ve trans-uranyum elementlerinin keşfinden dolayı 1938 yılının Nobel Fizik Ödülü’nün sahibi oldu.
Polimat: Bir konuyla ilgili her şeyi bilen anlamına gelir. Enrico Fermi’de fiziğin tüm alanlarıyla ilgili engin bilgilere sahipti.
