Ansambli Rirashi, 2008 yılında İnegöl'de yaşayan Gürcü kültürüne gönül vermiş bir grup genç arkadaş tarafından Gürcü otantik çok sesli şarkılarını, danslarını ve enstrümanlarını yok olmaktan kurtarmak amacı ile amatör ruhla kuruldu. Gürcü kültür ve sanatını icra ederek yaşatmak ve Gürcü örf, adetlerine sahip çıkmak isteyen grup, çıkardıkları albümün tanıtımını da İnegöl’e bağlı Hayriye Mahallesinde yapacaklar.

Hayriye Mahallesi Top Sahasında düzenleyecekleri özel gece ile tanıtacaklar. İstanbul'da faaliyet gösteren ve Hayriyeli olan İberya Özkan Melaşvili’nin yönettiği Gürcü Sanatevi Çoksesli Korosu ile Gürcistan'dan Akrianelebi Çoksesli Korosunun  da katılacağı program 8 Haziran Cumartesi günü saat 19.00’da başlayacak. Geleneksel Hayriye Köyü Çok Sesli Şarkılarının söyleneceği geceyle ilgili grup üyeleri, “Bu özel gecemize Gürcü kültürünü seven sahip çıkan tüm dostlarımızı bekleriz” dediler.

RİRASHİ KİMDİR?
Gürcü kültüründe, özellikle müzik alanında çok sesli yapılar oldukça yaygındır. Bu geleneğin izleri, göç eden Gürcüler arasında da bulunmaktadır. İnegöl'e göç eden köylerde, 1960'lı yıllara kadar (köyün büyüklüğüne göre), bu tür çok sesli korolar bulunmaktaydı. Diğer köylerde de irili ufaklı korolar olmasına rağmen, İnegöl'ün en büyük Gürcü köyü olan Hayriye köyü, en geniş korusuna sahipti. Ahmet Özkan Melaşvili, Hayriye köyünün damadı olarak, bu durumu fark edip ileri görüşlülüğü sayesinde bu koroyu kayda almış ve sürekli olarak motive etmişti. İlk kayıtları 1950 ile 1965 yılları arasında (tahmini olarak) kendi imkanlarıyla birkaç kez teybe aldığı biliniyor.

Amerikalı araştırmacı Peter Gold, Gürcü müziğini araştırmak için Gürcistan'a gitmek istemiş, ancak o dönemde Sovyet Rejimi nedeniyle Gürcistan'a ulaşmak biraz zor olduğu için 2 yıl boyunca ülkeye gidememiştir. O sırada Fransa'da yaşayan Gürcülerle temasa geçmiştir. (1921'de Gürcistan'da bağımsız bir devlet kurulmuş, ancak Sovyet Rusya'nın işgali ve devriminden sonra bu devleti kuranlar ülkeden ayrılmak zorunda kalmış ve Fransa'ya yerleşmişlerdir.)

Bu süreçte Ahmet Özkan Melaşvili, oradaki Gürcülerle mektuplaşmış ve Fransa'dakiler de Peter Gold'a, "Sen Gürcistan'a gidemedin ama Türkiye'de, Bursa İnegöl'de bazı Gürcü köyleri var ve eski geleneklerini yaşatıyorlar, çok sesli müzikle ilgileniyorlar” demişler ve kayıtları dinletmişlerdir. Bu noktadan sonra Peter Gold karar vermiş ve 1968 yılında Hayriye köyüne gelmiştir. Kendisinin aktardığına göre bir ay kadar köyde kalmıştır. Köyde kaldığı süre boyunca mümkün olan akşamlarda köy kahvesinde ya da birinin evinde toplanarak çokça kayıt almıştır. Her gün kayıt yapamadıklarını, çünkü köy sakinlerinin gün içinde tarlada çalıştığı için yorgun olduklarını anlatmıştır. Ses kayıtları ile birlikte fotoğraflar da çekip bir ay sonunda geri dönmüştür. Onun kayıtlarından yaklaşık 8 kadar şarkı İberya Özkan’da kalmıştır. (Rirashi sadece o şarkıları biliyordu.)

2015 yılında Gürcistan’da Tiflis Konservatuarı ve Çok Seslilik Araştırma Merkezi’nden (Galobis Pondi) araştırmacılar Amerika'ya, Peter Gold’u ziyarete gitmişlerdir. Indiana’da evinin bodrumunda makara bantları bulmuşlardır. Büyük ricalarla kendisinden bu bantları almışlar ve Trabzon Teknik Üniversitesi’nde müzikoloji Bölüm Başkanı Profesör Doktor Abdullah Akat, Nino Razmadze ve Baia Zhuzhunadze ile birlikte bu kayıtları dijital ortama aktarmışlardır. Çalışma sonucunda isimleri bilinen ama kimsenin hatırlamadığı 35 müzik daha çıkmıştır. Müzikler dışında Ahmet Özkan Melaşvili’nin kendi el yazısıyla yazdığı ve fotokopi şeklinde dosya olarak verdiği Kocakarı duaları, şifalı tarifler gibi bir sürü belge de bulunmuştur.

2015 yılında bu ekip İnegöl’e tekrar gelip bir saha çalışması yapmışlardır. 50 yıl önce neler yapılıyordu, şimdi neler yapılıyor görmek için. Rirashi, bu süreçte ekibe rehberlik etmiştir. Daha sonra ekip Rirashi’nin ilgili ve bu konuda bilgili olduğunu fark etmişlerdir. Rirashi 2008 yılından bu yana kendi çabalarıyla şarkıları söylemeye çalışıyordu. Ekip Rirashi’yi fark ettikten sonra Giorgi Khukhunasishvili’yi gönderdi . Khukhunasishvili, Rirahshi’ye yaklaşık 10 gün boyunca ne yapmaları gerektiği konusunda eğitimler verdi. Kendine güveni artan Rirashi, 2018 yılında İnegöl’de bir gösteri sundu, bu Rirashi’nin ilk konseri oldu.
Daha sonra Nisan 2019’da Rirashi bir gece Tiflis’te bir gece de Batum’da olmak üzere Gürcistan’da konserler verdi. Bu konserler Gürcistan'da bu işe gönül vermiş insanlar ve araştırmacılar Rirashi'yi tanımış oldu. Bununla birlikte Rirashi çalışmalarını hızlandırmaya karar verdi ancak araya pandemi girdi ve her şey durdu.
Pandemi sonrasında ekip; bazı festivaller, düğün gibi organizasyonlarda sahne aldı. Bunun dışında her fırsatta bir araya gelip bu şarkıları söylemeye devam ettiler. Sonrasında kendi imkanlarıyla tüm şarkıları kaydettiler. Şarkıları tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla bir albüm oluşturdular.