İnegöl'ün ilk Belediye Başkanı Sadıkzade Süleyman Ağa ile ilçedeki en eski yerli eşrafının definlerin yer aldığı Orhaniye Mezarlığı'nda kabirler yıllar içinde zarar görmeye başladı.
İlçede 1937 yılına kadar ilçenin en eski mezar yeri tarihi İshakpaşa Cami ve Külliyesi etrafında yer alan mezarlık alanıydı. Ancak 1937 yılında yol yapım çalışmaları nedeniyle buradaki mezarlar, Orhaniye Mezarlığı'na taşındı.
Osmanlıca ve Arapça yazılı tarihi mezar taşları da yine bu dönemde bu mezarlık alanına taşındı. İnegöl ilk yerli nüfusunun naaşların olduğu yerlerden biri olan Orhaniye Mezarlığı, şimdilerde ise yan yatan mezarlıklarla gündemde. Onlarca yıl sonra ailelerin neslinin tükenmesi nedeniyle sahipsiz kalan mezar alanları zamanla zarar görmeye başladı.
Özellikle yaşanan depremler sonrası bir çok mezarlığın mermerleri ya da yan koruma betonları çatlarken, yaşanan kaymalar nedeniyle bazı mezarlar 5 ila 10 santim arasında yer değiştirdi.
EN ÇOK GÜNDEME GELEN MEZARLIK
Sıradan bir şehir mezarlığı olmayan Orhaniye Mezarlığı, yıllar içerisinde sürekli gündem olmayı başardı. İlk 1937 yılında İshakpaşa Külliyesi çevresinde mezarların taşınması ile gündeme gelen bu yer, 2000'li yılların başında ise tekrar gazetelere manşet olmuştu.
2000'li yılların başında Orhaniye Mezarlığında yer alan kavuklu ve sarıklı başlıkları bulunan 18 mezar taşı yeniden İshakpaşa Külliyesi'ne taşınmıştı.
2012 yılında ise bu kez Orhaniye Mezarlığı çevresinde yapılan yol düzenleme çalışmaları nedeniyle ana yola bakan kısımdaki mezarlar ile İshakpaşa Külliyesi'nden buraya getirilen tarihi mezar taşları ikinci kez sökülerek aynı mezarlık içerisinde farklı bölgelere dikilmişti. Bu nedenle Orhaniye Mezarlığı diğer şehir mezarlıklarının aksine tarihi yapıları ve tarihi mezar taşlarının da yer aldığı şehrin en önemli mezarlıklarından biridir.
