Teklifle, Karayolları Trafik Kanunu'nun hız sınırlarına uyma zorunluluğuna yönelik hükmünde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, sürücüler, aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmayacak.
Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu yönetmelikte belirlenen hız sınırlarını, yerleşim yeri içinde, 6-10 kilometre/saat aşanlara 2 bin lira, 11-15 kilometre/saat aşanlara 4 bin lira, 16-20 kilometre/saat aşanlara 6 bin lira, 21-25 kilometre/saat aşanlara 8 bin lira, 26-35 kilometre/saat aşanlara 12 bin lira, 36-45 kilometre/saat aşanlara 15 bin lira, 46-55 kilometre/saat aşanlara 20 bin lira, 56-65 kilometre/saat aşanlara 25 bin lira, 66 kilometre/saat ve daha fazlasını aşanlara 30 bin lira idari para cezası verilecek.
Söz konusu hız sınırlarını, yerleşim yeri dışında 11-15 kilometre/saat aşanlara 2 bin lira, 16-20 kilometre/saat aşanlara 4 bin lira, 21-25 kilometre/saat aşanlara 6 bin lira, 26-30 kilometre/saat aşanlara 8 bin lira, 31-40 kilometre/saat aşanlara 12 bin lira, 41-50 kilometre/saat aşanlara 15 bin lira, 51-60 kilometre/saat aşanlara 20 bin lira, 61-70 kilometre/saat aşanlara 25 bin lira, 71 kilometre/saat ve daha fazlasını aşanlara 30 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Yerleşim yeri içinde hız sınırını 46-55 kilometre/saatle ihlal edenlerin her seferinde 30 gün, 56-65 kilometre/saatle ihlal edenlerin her seferinde 60 gün, 66 kilometre/saatten fazla ihlal edenlerin her seferinde 90 gün süreyle sürücü belgeleri geri alınacak.
Yerleşim yeri dışında hız sınırını, 51-60 kilometre/saatle aşanların her seferinde 30 gün, 61-70 kilometre/saatle aşanların her seferinde 60 gün, 71 kilometre/saatten fazla aşanların her seferinde 90 gün süreyle sürücü belgeleri geri alınacak.
Geri alınan sürücü belgelerinin iade edilebilmesi için verilen idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması şart olacak. Ayrıca son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde 5'inci kez geri alınan sürücü belgeleri, geri alma süresi sonunda sürücünün psikoteknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığının anlaşılması şartıyla iade edilecek.
Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imalatı, ithali ve araçlarda bulundurulması yasak olacak. Bu cihazları imal ve ithal edenlere fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca 370 bin lira, cihazları araçlarında bulunduran işletene ise 185 bin lira idari para cezası uygulanacak. Ayrıca bu cihazlara mülki amir tarafından el konulacak ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Söz konusu hüküm 31 Aralık 2025'te yürürlüğe girecek.
Trafiği engelleyen konvoylara rekor ceza
Asker uğurlama veya düğün konvoyu oluşturarak köprü, tünel, viyadük ve otoyol kapatıp trafiği engelleyen araç sürücülerine 180 bin lira para ceza geldi.
"Dur" ikazına uymayarak kaçanlara 200 bin lira idari para cezası
Sabit veya seyir halinde yürütülen denetimlerde polislerin uyarı ve işaretlerine rağmen "dur" ikazına uymayarak kaçanlara 200 bin lira idari para cezası uygulanarak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak ve araç 60 gün süreyle trafikten menedilecek.
Kırmızı ışık ihlalinin tekrarında cezalar kademeli artırılacak
Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli veya işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin uyarı ve işaretlerine uymayanlara 3 bin lira idari para cezası verilecek. Trafik ışıklarına uymayan sürücüler 5 bin lira idari para cezasına çarptırılacak.
Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlar ile trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uymayanlara 1000'er lira idari para cezası uygulanacak.
Kırmızı ışık ihlali yapan sürücülere bu ihlalin tekrarı hallerinde verilecek cezalar kademeli olarak artırılacak. Kırmızı ışık ihlali yapan sürücülere, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 1 yıl içinde ikinci defa ihlal edilmesi halinde 10 bin lira, üçüncü defa ihlal edilmesi halinde 15 bin lira, dördüncü defa ihlal edilmesi halinde 20 bin lira, beşinci defa ihlal edilmesi halinde 30 bin lira, altıncı defa ihlal edilmesi halinde 80 bin lira idari para cezası verilecek.
SALDIRGAN SÜRÜCÜLERE CEZA GELİYOR
Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde ardı ardına birden fazla şerit değiştirenlere, otoyollarda veya yerleşim yeri dışındaki bölünmüş kara yollarında araçlarını ters istikamette sürenlere, araçlarını konvoy şeklinde veya münferiden sürerken, diğer araçların geçişini zorlaştıracak veya tehlikeye sokacak şekilde keyfi hareketlerle trafiğin akışını kısmen veya tamamen engelleyecek şekilde araçlarını kara yolu üzerinde durduranlar 90'ar bin lira idari para cezasına çarptırılacak. Ayrıca bu sürücülerin sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilecek.
Trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip eden veya bu amaçla araçtan inen sürücülere 180 bin lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilebilecek.
Araçlarını ters istikamette sürdüğü ya da trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip ettiği, saldırı amacıyla araçtan indiği gerekçesiyle sürücü belgeleri geri alınan sürücülerin, ehliyetleri psikoteknik değerlendirmeden geçirilmesinin ardından iade edilecek.
Ehliyetsiz araç kullananlara yönelik cezalar
Sürücü belgesi sahibi olmadan motorlu araçları kullananlara 40 bin lira, mahkemelerce veya cumhuriyet savcılıklarınca ya da kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak ya da tedbiren geri alınmasına rağmen motorlu araçları kullananlara 200 bin lira idari para cezası verilecek.
Sürücü belgesi iptal edildiği halde motorlu araçları kullananlara da 200 bin lira idari para cezası uygulanacak. Ayrıca, motorlu araçların sürülmesine izin veren işleten de tescil plakası üzerinden 40 bin lira idari para cezasına çarptırılacak.
Sahte plaka kullananlara 140 bin lira ceza
Başka bir araca ait tescil plakasını veya geçici tescil plakasını, plaka basım işlemini gerçekleştiren kuruluş tarafından verilmemiş plakayı, tescil kaydı bulunmayan plakayı veya sahte plakayı takan veya kullananlara 140 bin lira idari para cezası uygulanarak sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak ve araç 30 gün süreyle trafikten menedilebilecek.
Bu durumun, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 1 yıl içinde iki veya daha fazla ihlal edilmesi halinde her seferinde 280 bin lira idari para cezası uygulanarak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak ve araç 60 gün süreyle trafikten menedilecek. Ayrıca bu kişiler, Türk Ceza Kanunu'ndaki "Resmi belgede sahtecilik" suçundan cezalandırılacak. Bu kapsamda menedilen araçların men süresi sonunda, tescil plakaları uygun duruma getirilmeden araç teslim edilmeyecek.
Emniyet kemeri kullanmayana 2 bin 500 TL ceza
Yeni düzenlemeye göre, emniyet kemerini doğru şekilde kullanmayan sürücüler ve yolcular, 2.500 lira idari para cezasıyla karşı karşıya kalacak.
Bir yıl içinde bu kuralı dört kez ya da daha fazla ihlal eden sürücülerin ehliyetleri her seferinde 30 gün süreyle geçici olarak geri alınacak. Ehliyetin geri verilebilmesi için söz konusu cezaların tamamının ödenmiş olması gerekecek.
Sürüş sırasında koruma başlığı veya koruma gözlüğünü uygun şekilde takmayan sürücüler ve yolcular da 2.500 lira para cezası ödeyecek. Aynı kuralın bir yıl içinde ikinci kez ihlal edilmesi durumunda ceza 5.000 liraya, üçüncü ihlalden itibaren ise her seferinde 10.000 liraya çıkacak.
Yönetmelikle tanımlanan diğer koruyucu sistemleri kullanmayanlara, ayrıca belirtilen araç sınıflarında yolculuk eden kişilere emniyet kemeri takmaları yönünde uyarı yapmayanlara da 1.000 lira ceza uygulanacak.
Koruyucu ekipmanların doğru şekilde kullanılmaması durumunda, sürücü ve yolculara yalnızca ceza kesilmekle kalmayacak; bu kişilerin araçla karayoluna çıkmasına da izin verilmeyecek.
Sürücüler, 15 yaşından küçük çocukların emniyet kemeri, koruma başlığı, gözlük, çocuk bağlama sistemi ve diğer koruyucu donanımları düzgün şekilde kullanmalarını sağlamakla yükümlü olacak. Bu yükümlülüğe uyulmadan çocuğun seyahatine izin verilmesi halinde, araç sürücüsüne 5.000 lira idari para cezası kesilecek.
Zaruret dışında olay yerinden ayrılan sürücülere hapis cezası verilebilecek
Düzenlemeyle, anlaşma hali dışında maddi hasarlı, ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan veya kazada ölen, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiği, can ve mal güvenliğini etkilemiyorsa, sorumluluğun saptanmasında yararlı olacak kanıt ve izler dahil kaza yerindeki durumu değiştirmemesi koşuluna uymayan sürücülere 46 bin lira idari para cezası verilecek.
Ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan sürücülere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Olay yerinden ayrılan sürücülerin sürücü belgesi, ilgili görevliler tarafından 2 yıl süreyle geri alınacak. Bu şekilde geri alınan sürücü belgelerinin iade edilebilmesi için verilen idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması şartı aranacak.
Teklifle, motorsuz taşıt ve elektrikli scooter sürücülerinin hukuki sorumluluğu genel hükümlere tabi olacak. Bu hüküm, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girecek.
Yazılı trafik suçlarını işleyenler hakkında, yetki sınırları içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın ve Karayolları Genel Müdürlüğü'nün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluşlarında görevli ve yetkili kılınmış personelince tutanak düzenlenecek.
İdari para cezası karar tutanakları ile diğer tutanaklara, görevli ve yetkili personelin açık kimliği yerine personel tanıtım numarası yazılacak.
Trafik para cezaları kredi kartı ile de ödenebilecek
Trafik para cezaları kredi kartı ile de ödenebilecek, kredi kartı ile yapılan tahsilatın saymanlık hesaplarına aktarılma süresi ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek.
Trafik kurallarına aykırılık nedeniyle; yabancı uyruklu kişiye uygulanan ve Türkiye'den çıkışına kadar tahsil edilemeyen idari para cezaları, bu kişinin tekrar yurda girişi sırasında tahsil edilecek. Bu şekilde tahsil edilememesi halinde, yabancının yurda girişine izin verilmeyecek.
Düzenlemeyle, trafik kural ihlalinin yapıldığı aracın ihlal tarihinde kiralandığının genel kolluk kuvvetlerinin denetimine hazır bulundurulan veriler üzerinden tespit edilmesi ve tebligata uygun bir adresinin bulunması halinde, idari para cezası karar tutanağı kiralayan adına düzenlenerek tebliğ edilebilecek ve ceza kiralayandan tahsil edilecek. Ancak bu kiralama yetki belgesi sahibi taşımacının sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacak.
Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılmasına verilen cezalarda artışa gidiliyor
Yeni kanun teklifiyle birlikte, araçların kayıtlı oldukları kullanım amacı dışında faaliyet göstermeleri halinde uygulanacak idari para cezalarında önemli artışlar öngörülüyor.
Buna göre, belediyeden gerekli çalışma izni ya da ruhsat almadan yolcu taşımacılığı yapanlara 100 bin lira, izin belgesinde belirtilen faaliyet alanı dışında yolcu taşıyanlara ise 46 bin lira idari para cezası uygulanacak. Araçlarını motorlu araç tescil belgesinde belirtilen amacı dışında kullananlar ve bu kullanıma göz yuman araç sahiplerine ise 20 bin lira ceza verilecek.
İzinsiz yolcu taşımacılığı yapan sürücülerin ehliyetleri 30 gün süreyle geri alınacak. Eğer aynı ihlal bir yıl içinde tekrar edilirse, ceza miktarları iki katına çıkarılacak. Ehliyetlerin geri verilebilmesi için tüm idari para cezalarının ödenmiş olması gerekecek.
Ayrıca, trafik kurallarını ihlal eden eylemleri medya, internet ya da dijital platformlar aracılığıyla teşvik eden, öven veya yaygınlaştıranlara da 25 bin lira idari para cezası uygulanacak. Bu kapsama, ilgili kanun uyarınca yasaklanmış davranışların görüntülerini paylaşmak da dahil ediliyor.
Teklifle birlikte, belirli model yıllarına sahip araçlar için takograf takma ve kullanma yükümlülüğü kademeli olarak getiriliyor. Buna göre:
- 2021 ve sonrası model araçlar: 31 Aralık 2026’ya kadar,
- 2016-2020 modeller: 31 Aralık 2027’ye kadar,
- 2011-2015 modeller: 31 Aralık 2028’e kadar,
- 1996-2010 modeller: 31 Aralık 2029’a kadar,
- 1985-1995 modeller: 31 Aralık 2030’a kadar,
yapılacak ilk muayeneye dek takograf takma zorunluluğu aranmayacak.
Bunun yanı sıra, Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve Belediye Kanunu kapsamındaki ticari yolcu taşıma araçları ile yük ve yolcu taşıyan resmi araçlara, ilk kez tescil edildikleri tarihten itibaren bir yıl süreyle takograf takma zorunluluğu getirilmeyecek.
Yeni düzenlemede, belirli istisnalar hariç tüm hükümler, Resmî Gazete’de yayımlandıktan iki ay sonra yürürlüğe girecek.
