Birçok insan midesinde çok spesifik bir yanma veya “kemiren” bir ağrı yaşadığını belirtir. Genellikle, bu tür bir ağrı başka bir sağlık sorunu veya yaşam tarzı seçiminden kaynaklanır. Her zaman olmasa da yanma hissine başka belirtilerde eşlik edebilir. Birkaç durum mide yanmasına neden olabilir, ancak iyi haber şu ki, rahatsızlığınızı tedavi etmenin yolları var. Mide yanması sebepleri ve nasıl rahatlama bulabileceğiniz hakkında daha fazla bilgi için okumaya devam edin.
Mide Yanması Nedenleri
Mide yanmasına neden olabilecek bazı sindirim sistemi ile ilgili problemler şunlardır:
Reflü
Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide asidi yemek borunuza geri aktığında meydana gelir. Göğüs ağrısı, midede ve göğüste yanma hissi, yutma güçlüğü ve kronik öksürük gibi belirtilere neden olabilir.
Eğer Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) tedavi edilmezse, Barrett sendromu olarak bilinen hastalığa yol açabilir.
Bazı yiyecekler, içecekler veya maddeler GERD’i daha da kötüleştirebilir. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:
- Çikolata
- Kafein
- Turunçgiller
- Yağlı ve kızartılmış gıdalar
- Nane içeren gıdalar
- Baharatlı yiyecekler
- Sarımsak
- Soğan
- Domates içeren gıdalar
Gastrit
Gastrit, midenizin iç yüzeyinde iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır. Mide yanmasının yanı sıra, aşağıdakilerle de karşılaşabilirsiniz:
- Mide bulantısı
- Kusmak
- Yemekten sonra şişkinlik hissetmek
Bazen, gastrit mide ülseri ve mide kanamasına neden olabilir. Ayrıca mide kanserine yakalanma riskini de arttırabilir.
Helikobakter pilori
Helikobakter pilori (H. pilori) enfeksiyonu, bakteriler midenizi enfekte ettiğinde meydana gelir. Dünya çapında insanların yaklaşık üçte ikisinde H. pilori var.
Birçok insanda semptomlar görülmez ancak bazıları aşağıdaki belirtileri deneyimlemiştir:
- Mide yanması
- Mide bulantısı
- İştahsızlık
- Şişkinlik
- Kilo kaybı
- Sürekli gaz çıkarmak
Helikobakter pilori enfeksiyonu, mide ülserlerinin önemli bir nedenidir ve bir kişinin mide kanserine yakalanma riskini artırabilir.
Mide ülserleri
Peptik ülserler midenizin iç kısmında ve ince bağırsağınızın üst kısmında gelişen yaralardır. Mide yanması ile birlikte yaşanan ağrı, ülserin en sık görülen belirtisidir, fakat aynı zamanda aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Tokluk hissi
- Şişkinlik
- Gaz çıkarmak
- Mide ekşimesi
- Mide bulantısı
- Belli yiyeceklere karşı oluşan hassasiyet
Peptik ülseri olan bazı insanlar rahatsız edici sorunlar yaşamaz. Stres ve baharatlı yiyecekler ülserlere neden olmaz, ancak belirtilerinizi kötüleştirebilirler.
Hassas bağırsak sendromu (IBS)
IBS, karın rahatsızlığına ve bazen de yanmaya neden olan bir bağırsak hastalığıdır. Diğer belirtiler şunlardır:
- Gaz
- Diyare (ishal)
- Kabızlık
- Dışkıda mukus görülmesi
- Kramplar veya şişkinlik
- Mide bulantısı
IBS, Amerika Birleşik Devletleri’nde 25 ila 45 milyon kişiyi etkilemektedir. Durumun kesin nedeni bilinmemektedir.
Hazımsızlık
Dispepsi olarak da bilinen hazımsızlık, üst karnınızda rahatsızlık hissettiğiniz anlamına gelir. Başka bir sindirim probleminin belirtisi olabilir.
Mide yanması hazımsızlık yaşayan kişilerde yaygın bir şekilde görülmektedir. Ayrıca şu semptomlar da görülebilir:
- Şişkinlik
- Mide bulantısı
- Az yemek yenmesine rağmen yaşanan tokluk hissi
- Mide ekşimesi
- Gaz çıkarmak
İlaçlar
Bazı ilaçlar, özellikle steroid içermeyen antienflamatuarlar (NSAID’ler), mide yanmalarına neden olabilecek sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir.
Popüler NSAID’ler şunlardır:
- Aspirin
- Selekoksib (Celebrex)
- İbuprofen (Motrin, Advil)
- Naproksen (Aleve, Naprosyn)
- İndometasin (Indosin)
- Ketoprofen (Orudis, Oruvail)
- Oksaprozin (Daypro)
NSAID kullanırken herhangi bir mide ağrısı yaşarsanız, doktorunuza başvurun.
Fıtık
Bir organ, kas veya etrafındaki dokudan içeri girdiğinde fıtık oluşur. Pek çok fıtık tipi vardır ve bazıları şişkinliğin oluştuğu yerlerde yanma hissine neden olabilir.
Fıtığın diğer belirtileri, sahip olduğunuz türe bağlı olarak aşağıdakileri içerebilir:
- Etkilenen bölgede ağrı veya rahatsızlık
- Bir şeyler kaldırırken ağrı veya acı hissetmek
- Şişkinlik hissi
Gıdalara verilen reaksiyonlar
Bazı yiyeceklere verilen reaksiyonlar veya yiyeceğe karşı olan intoleranstan dolayı bazı kişiler mide yanması yaşayabilir.
Örneğin, laktoz intoleransı varsa, sütün içindeki laktozu sindirmek için gerekli enzimi yeterince üretemezsiniz. Süt ürünleri tüketmek, mide bulantısına, şişkinliğe, krampa veya mide yanmasına neden olabilir.
Aynı şekilde, çölyak hastalığı olan insanlar buğdayda bulunan bir protein olan gluteni yediklerinde vücutları ince bağırsaklarına saldırır. İshal, kilo kaybı veya şişkinlik gibi bağırsak semptomları yaşayabilirler.
Sigara
Sigara içmek tüm vücudunuzu etkiler. Sigara içen kişilerin, mide yanması ve sindirim problemleri yaşaması daha muhtemeldir, örneğin:
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
- Peptik ülser
- Crohn hastalığı
Ulusal Diyabet, Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü’ne göre, ABD’de yetişkinlerin yaklaşık beşte biri sigara içiyor ve her yıl yaklaşık 443.000 Amerikalı sigara içmenin yol açtığı hastalıklardan ölüyor
Alkol
Alkol tüketmek, sindirim sisteminizi tahriş edebilir ve midenizde yanma hissine neden olabilir. Çok fazla alkol almak şunlara yol açabilir:
- Peptik ülser
- Gastrit
- Diğer sindirim sistemi problemleri
Bazı insanlar vücudun alkolü sindirmesini engelleyen bir durum olan alkol intoleransına sahiptir.
Mide kanseri
Bazen, kanser midenizde yanma hissine neden olabilir. Mide kanserinin diğer belirtileri şunlardır:
- Yorgunluk
- Az miktarda yemek yense dahi yaşanan tokluk hissi
- Şiddetli mide yanması ve hazımsızlık
- Mide bulantısı
- Kusmak
- Kilo kaybı
Mide Yanması Nasıl Geçer?
Mide rahatsızlığınız birkaç günden fazla sürerse, doktorunuzu görmek iyi bir fikirdir. Doktorunuz size belirtileri sorabilir ve fiziksel bir test uygulayabilir. Ayrıca röntgen çekilmesini de isteyebilir.
Bazı durumlarda, doktorunuz midenize küçük bir tüp ve kamera yardımı ile bakılmasını ve hastalığın sebebini bulmayı sağlayan endoskopi işlemini yapmak isteyebilir.
H. pilori enfeksiyonunu teşhis etmek için tipik olarak bir nefes veya dışkı testi yapılır.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer ciddi semptomların yanı sıra mide ağrıları yaşıyorsanız derhal tıbbi yardım almalısınız:
- Kanlı veya koyu tonlarda dışkı yapmak
- Şiddetli karın ağrısı
- Yutkunurken veya nefes alırken zorluk çekmek
- Kan kusmak veya şiddetli kusmak
- Midenizde kitle hissetmek
- Açıklanamayan kilo kayıpları
- Mide ağrısına eşlik eden yüksek ateş
- Karında şişlik
- Gözlerin veya cildin sararması
- Uykudan uyandıran ağrılar
Mide Yanması İlaçları
Tedavi seçenekleri mide yanmasına neyin sebep olduğuna göre değişmektedir.
GERD, gastrit, hazımsızlık, ülser veya IBS sebep oluyor ise:
Reçetesiz satılan ilaçlar ve reçeteli ilaçlar genellikle GERD, gastrit, hazımsızlık, ülser ve IBS semptomlarını hafifletmek için tavsiye edilir.
Helikobakter pilori sebep oluyor ise:
Antibiyotikler, H. pilori enfeksiyonunun tedavisi için etkili olmaktadır.
Reflü ve fıtık sebep oluyor ise:
Bazen, reflü ve fıtık tedavileri için ameliyat tavsiye edilir.
NSAID’ler sebep oluyor ise:
Mide ağrınıza NSAID’ler neden olmuşsa, doktorunuz asetaminofen (Tylenol) gibi alternatif bir ağrı kesici ilaç kullanmanızı önerebilir.
Mide ağrısını önlemek
Mide ağrısını önlemek için aşağıdaki seçenekleri de göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz:
- Sigarayı bırakmak
- Alkol tüketmemek veya ölçülü miktarda tüketmek
- Stres seviyenizi azaltmak
- Midenizi tahriş eden yiyeceklerden uzak durmak
- Reflünüz var ise uyku vaktinden önce yemek yememek
- Gece semptomlarını azaltmak için uyurken başınızı yükseltmek
- Yiyecekleri mümkün olduğunca fazla çiğnemek
- Semptomları kötüleştiren ilaçlardan kaçınmak
- Daha az yemek, daha sık öğünler
- Kilonuzu sağlıklı bir seviyede tutmak
SONUÇ
Mide yanması, çeşitli sağlık sorunlarından, yiyeceklerden ve yaşam tarzından kaynaklanan yaygın bir sorundur. Sebebini tespit edebiliyorsanız, çoğu zaman bu belirti etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
Mide yanması ile yaşamak zorunda değilsiniz. Yanmaya neyin neden olduğunu bulmak ve etkili bir tedavi planı hazırlamak için doktorunuzu görmek önemlidir.
