Testisler testosteron üretir ve etkilerini göstermesi için kan dolaşımına salarak vücutta dolaşabilmesini sağlar. Testosteron, beyinde hipofiz bezi tarafında üretilen luteinizan hormonu (LH) tarafından kontrol edilir. Daha yüksek LH seviyeleri, daha fazla testosteron üretimine neden olur. LH’nin kan dolaşımına salınması, beyinin başka bir bölgesi olan hipotalamusta üretilen LHRH adı başka bir hormon tarafından teşvik edilir. Yeterli veya yüksek testosteron seviyeleri, hipotalamus ve hipofiz bezi tarafından algılanır ve bu durum olumsuz geribildirim olarak adlandırılan bir süreç dahilinde daha düşük LHRH ve LH seviyeleri ile sonuçlanır.
Bu üç parçalı sisteme genellikle hipotalamus, hipofiz bezi ve gonada (testis) atıfta bulunularak HPG ekseni denir. HPG sisteminin önemli olan bir özelliği daha vardır ki o da negatif geribildirim sistemidir. Aslında testosteron seviyelerin yüksek olması hem hipotalamus hem de hipofiz bezi tarafından fark edilir. Bu durumda daha az LHRH ve LHLH salınır ve dolayısıyla T seviyeleri düşer.
HPG sisteminin nasıl çalıştığını anlamak önemlidir. Bir erkekte düşük LH seviyelerinin eşlik ettiği düşük T seviyeleri varsa, bu durum hipotalamus veya hipofiz bezinde bir sorun olduğu ve testislerin yeterli miktarlarda testosteron üretmek için yeterince sinyal almadığı anlamına gelir. Diğer taraftan, T seviyeleri düşük iken LH seviyeleri yüksek ise, sorun testislerde demektir. Çünkü testosteron üretilmesi için oldukça fazla sinyal mevcuttur. Özellikle de yaşlıktan ötürü testosteron seviyesi düşük olduğunda, genellikle LH seviyesi normal aralıktadır.
Testosteron tedavisi ile ilgili unutulmaması gereken önemli nokta da, erkek üreme kabiliyeti ile olan ilişkisidir.
Testosteronun tedavi olarak verilmesinin etkilerinden biri de, hipotalamus ve hipofiz bezinin kandaki testosteron seviyelerini algılaması ve dolayısıyla LH salgılanmasını azaltmasıdır. Bunun, testisin içindeki testosteron üretimini tamamen durdurma, yani bir bakıma testisleri uyku moduna alma etkisi vardır. Daha küçük ve yumuşak hale gelebilirler, sperm üretimi büyük ölçüde azaltılır ve bazen testosteron üretilmediği için hiç sperm üretilme olmaz. Kısırlık problemi olan erkeklerde çoğu zaman T seviyesi düşük olsa da, ek testosteron ile tedavi edilmeleri istenilenin tam tersi etki yapabilir.
Testosteron Beyni ve Vücudu Nasıl Etkiler?
Testosteronun çeşitli etkileri onu vücudun en etkileyici kimyasallarından biri yapar ve normal testosteron seviyelerine sahip olmanın niçin çok arzu edilir olabileceğinin altını çizer.
Testosteron ve Gelişim
Bundan birkaç yıl önce, o zamanlar henüz dört yaşında olan büyük kızımı anaokulundan almak için beklerken, sınıftaki dört yaşında bir erkek çocuğunun annesi olan mimar Claudia sohbete başladım.
Çocuklardan birkaçı kargaşaya yol açacak şekilde sınıfın içinde savaş naraları atarak koşarken, önümüzde duran bir grup kız da sessizce evcilik oynuyordu. İkimiz de, erkekler ile kızlar arasındaki bariz davranış farklılıklarına güldük.
