Uzun zamandır beklenen gelişme Kurban Bayramı’nda çıraklık ve staj mağdurlarına müjde oldu. Çıraklık ve staj başlangıç tarihlerinin sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmesini talep eden 10 maddelik kapsamlı bir önerge, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Bu önerge, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’dan yanıt istenerek Meclis gündemine taşındı.
Kayseri Milletvekili Aşkın Genç tarafından verilen yazılı soru önergesi, staj ve çıraklık başlangıç tarihinin sigorta başlangıcı sayılması talebini içeriyor. Genç’in önergesi, bu konuda mağduriyet yaşayan binlerce kişinin sorununu Meclis’e taşıyarak, acil bir çözümün gerekliliğine dikkat çekiyor.
Önergede Yer Alan İfadeler Şöyle;
Uzun süredir gündemde olan staj ve çıraklık başlangıç tarihlerinin sigorta başlangıcı sayılması yönündeki taleplerle ilgili önemli bir gelişme yaşandı. Kurban Bayramı sürecinde, konuyla ilgili 10 maddelik bir teklif Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Türkiye’de milyonlarca yurttaş, uzun yıllar boyunca çalışmasına ve prim ödemesine rağmen adil bir şekilde emekli olamamaktadır. Özellikle iki önemli kesim, sosyal güvenlik sisteminde yaşanan eşitsizliklerin en görünür mağdurlarından biri haline gelmiştir.
1990’lı yıllardan itibaren meslek liselerinde zorunlu staj gören ya da çıraklık eğitimi alan gençler için sadece iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sınırlı sigorta primi yatmimış, emeklilikte esas alman “uzun vadeli sigorta kollan”na prim ödenmemiştir. Bu kişilerin işe başlangıç tarihi olarak staj/çıraklık tarihi kabul edilmemektedir. Oysa fiilen çalışmış ve SGK sicil numarası ile sistemde kayıtlı hale gelmiş bu bireyler, hukuken ve vicdanen “ilk işe başlama tarihi” sayılacak bir süreci yaşamışlardır. Anayasa’nm eşitlik ilkesine ve sosyal devlet anlayışına açıkça aykırı olan bu uygulama, özellikle EYT düzenlemesinden faydalanamayan binlerce kişiyi mağdur etmiştir.
3 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren EYT düzenlemesi, yalmzca 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanları kapsamıştır. 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan milyonlarca yurttaş, 17 yıl gibi uzun bir süre daha beklemek zorunda bırakılmıştır. Bu eşitsizlik, “bir gün” farkla başlayan ve yıllara yayılan bir hak kaybı yaratmıştır. Her gün EYT’li olanlarla aym işyerinde çalışan, benzer prim gününe sahip yurttaşlar sadece birkaç gün farkla çok daha geç tarihlerde emekli olabilmektedir. Bu durumun Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatlan ışığında hak ihlali oluşturduğu yönünde ciddi tartışmalar söz konusudur.
