“Altın kan” olarak bilinen Rh null kan grubu, dünyada sadece 50 civarında insanda görülen son derece ender bir kan türü. Bu gruba sahip kişiler, kan nakline ihtiyaç duyduklarında uygun donör bulmakta ciddi sıkıntı yaşıyor; bu nedenle kendi kanlarını dondurarak saklamaları tavsiye ediliyor. Bilim insanları ise bu nadir kanı laboratuvar ortamında üretip bağışıklık engellerini aşarak evrensel kan nakillerinde kullanmayı amaçlıyor.
Bristol Üniversitesi’nden Prof. Ash Toye, "O Rh null kan, neredeyse tüm ABO ve Rh gruplarına verilebilir. Acil durumlarda hastanın kan grubu bilinmese bile kullanımı güvenlidir" diyor.
Bilim Adamları Çalışmalar Yürütüyor
Bilim adamları, bu 'altın kanı' laboratuvarda üretmeyi ve evrensel donör olarak kullanımını mümkün kılmayı hedefliyor. O Rh null, nadirliği ve geniş uyumluluğu nedeniyle tıpta büyük umut vaat ediyor.
İngiltere’deki Bristol Üniversitesi’nden Prof. Ash Toye liderliğindeki ekip, 2018 yılında Rh null benzeri hücreler üretmeyi başardı. Crispr-Cas9 teknolojisi kullanılarak, beş temel kan grubuna ait genler etkisiz hâle getirildi ve böylece neredeyse tüm kan tipleriyle uyumlu yapay alyuvarlar elde edildi.
Benzer çalışmalar ABD, Kanada ve İspanya’da da devam ediyor. ABD’deki Versiti Kan Araştırma Enstitüsü, kök hücrelerden Rh null benzeri kan üretmeyi başardı. Kanada’daki Laval Üniversitesi ise A pozitif donörlerden aldığı hücrelerde gen silme yöntemiyle O Rh null kan geliştirmeye çalışıyor.
